Iranians History on This Day

روز و ماه خورشيدي و يا ميلادي مورد نظر را انتخاب و كليد مشاهده را فشار دهيد

ميلادي

خورشيدي

15 اكتبر

جستجو:

هديه مولف

اين سايت مستقل و بدون كوچكترين وابستگي؛ هديه ناچيز مولف كوچك آن به همه ايرانيان، ايراني تبارها و پارسي زبانان است كه ايشان را از جان عزيزتر دارد ؛ و خدمتي است ميهني و آموزشي كه خدمت به ميهن و هموطنان تكليف و فريضه است كه بايد شريف و خلل ناپذير باشد و در راه انجام تكاليف ميهني نياز به حمايت مادي احدي نبايد باشد، و نخواهد بود. انتخاب موارد براي نگارش و عرضه در سايت نظرشخص مولف است.

Select your preferred language to translate this page into.

لينک به اين صفحه

ايران

2563 سال تداوم دولت ایران بیش از هر کشور دیگر ـ طرحِ نظرات عميق و جالب مورّخان و شرق شناسان در کنگره ایرانشناسیِ اکتبر 1971

کوروش بزرگ

15 اکتبر 1971 (مهرماه 1350) مراسم باشکوه دو هزار و پانصدمین سالروز «تکمیل ایجاد دولت واحد و نیز جامعه مشترک المنافع جهانی به مدیریت و رهبری ایران» ادامه داشت و سران کشورها و شرق شناسان که به این مراسم دعوت شده بودند درباره ایران و ایرانی اظهارنظر می کردند. این مراسم از 12 تا 16 اکتبر آن سال در پاسارگاد و تخت جمشید برگزار بود و بسیاری از سران کشورها درآن شرکت کرده بودند. به موازات این مراسم، جلسات بحث و سخنرانیِ بزرگترين كنگره ايران شناسي با شركت تقريبا همه شرق شناسان جهان و مورخان مربوط درجریان بود. سالروز صدور اعلامیه بابِل با ده سال تاخیر برگزارشده بود، زیراکه به علت درآمد ناچیز ایران از نفت، بودجه آن تامین نمی شد.
    استادان شرکت کننده در کنگره ایرانشناسی که سخنرانی های آنان ترجمه، چاپ و توزیع می شد و بعضا خبر رسانه ها قرار می گرفت گفته بودند که به رغم تصرف محدود و موقت ایران توسط مقدونی ها و عرب، دولت این کشور بیش از هر کشور دیگر تداوم داشته زیرا که فاتحان به استثناء چند دهه حکومت اولیه عرب، در ایران مستقر می شدند و تداوم دولت قطع و ایران از خارج اداره نمی شد. عباسیان که به دست ایرانیان برسر کار آمده بودند در بغداد که فاصله کوتاهی از پایتخت پیشین ایران (تیسفون) داشت استقرار یافتند و از ایرانیان برای اداره امور یاری جستند. این سخنرانان قیام های استقلال طلبانه ایرانیان ـ پس از سلطه عرب را در تاریخ بشر بی نظیر توصیف کرده بودند و گفته بودند که ایرانیان تنها ملت مسلمان شده آن زمان بودند که زبان ملی و آیین ها و رفتار خودرا حفظ کردند و مذهب شیعه را ترویج دادند تا ماهیت مستقل خودرا محفوظ بدارند. سخنرانان گفته بودند که همین تاریخ طولانی ایرانیان باعث شد که در عصر استعمار، قدرت های اروپایی آن را تصرف و قطعه ـ قطعه نکنند. دانشمندان، فلاسفه و ادیبان ایرانی در قرون وسطی که غرب در تاریکی و ظلمت بود با آثار و ابداعات خود تداوم پیشرفت فکری بشررا حفظ کردند. این سخنرانان متفق القول «فردوسی» را مظهر ناسیونالیسم ایرانی و زرتشت را آموزگار اخلاقیات و خوبی ها خواندند و گفتند که اصلاحات اداری خسروانوشیروان و اندرزهای خواجه نظام الملک به دولتمردان عامل تحولات اداری جهان امروز شده است. در همین کنگره اظهار امیدواری شده بود که قطعات جداشده ایرانزمین روزی ـ روزگاری طبق فرضیه کوروش، با هم زندگی و اتحاد برادرانه داشته باشند. همین کنگره قبول کرد که برای مسائل دنیا، جز تحقق فرضیه «جهان تک دولتی و جامعه مشترک المنافع جهانی» کوروش راه حلی نمی بینند. سلاح اتمی مانع جنگ هایی نظیر جنگ جهانی اول و دوم شده است ولی تعرض، ظلم، مداخله و استثمار در جهان به اشکال دیگر ادامه دارد.
    کوروش با یک رشته تلاش پیگیر، تا اکتبر 559 پیش از میلاد موفق شد سه طایفه ایرانی؛ پارس، پارت و ماد را که هرکدام دولت های محلیِ محدود داشتند یکپارچه کند (که مبدأ تقویم ایران اعلام شد ـ 20 سال پیش از اعلام ایجاد جامعه مشترک المنافع ایران در 539 پیش از میلاد). کوروش سپس کوشید که اقوام خویشاوند این 3 طایفه را وارد قلمرو خود کند و ایرانزمین به وجود آید. سعی بعدی کوورش این بود که سرزمین هایی را که سلاطینشان در طول زمان به ایرانیان تعرّض کرده بودند خلع سلاح و متحد ایران کند و آخرین آنها امپراتوری ستمگر بابل بود که کوروش 12 اکتبر 539 پایتخت آن را گشود [که «پروفسور بليك» به استناد كتب ديني در دايره المعارف كليساي مسيح، ورود کوروش به بابل را 13 اکتبر درج كرده است]. کوروش که با تصرف شهر بابل به هدف های خود رسیده بود همان روز (12 و یا13 اکتبر 539 پیش از میلاد) در این شهر تاسیس جامعه مشترک المنافع جهانی به رهبری و مدیریت ایران را اعلام داشت تا جنگ، فقر و تفاوت ها از میان برود و پس از مشاهده ظلم سلاطین بابل از نزدیک، چند روز بعد حقوق انسان و ملل را مشخص ساخت که بر استوانه سفالی درج شده و موجود است و نخستین اعلامیه حقوق بشر بشمار می آید. به این ترتیب امپراتوری ایرانیان در اکتبر 1961 دو هزار و پانصد ساله شده بود که مراسم سالروز آن در اکتبر 1971(مهرماه 1350) با ده سال تاخیر برگزار شد و تقویم رسمی ایران بعدا از هجری خورشیدی به آن مبداء تغییر یافت.
     بخشی از اعلامیه کوروش در اکتبر 539 پیش از میلاد مسیح از این قرار است:
     مردم در رعايت آداب، رسوم و مذهب خود آزادند و قوانين محلي به همان صورت سابق اجرا خواهند شد. استقلال داخلي سرزمين ها محترم و محفوظ خواهد بود. تنها تغييري كه به وجود خواهد آمد اين است كه مناطق كه قبلا كشورهاي كوچك و ضعيفي بودند و هميشه دغدغه تعرض ديگران و زورگويي حاكمان خود را داشتند از اين پس بخشي از يك جامعه بزرگ مشترك المنافع (اتحاديه ملل) خواهند بود كه ضامن صلح، ثبات و آرامش آنها است كه در سايه آن هرگونه پيشرفت، به ويژه تجارت ميسّر و «حكومت قانون» تضمين خواهد بود و خودسري مشاهده نخواهد شد. اسيران جنگي پس از اتمام جنگ بايد آزاد و به اوطان خود بازگردانده شوند و فروش آنان و مصادره اموال اكيدا ممنوع خواهد بود. شهربان (ساتراپ) هر منطقه مسئول جان، مال، آزادی و حيثيت هر يك از اتباع در آن منطقه است و ....
     مضمون آن قسمت از منشور كوروش كه در آن اختصاصا مردم بابل مورد خطاب قرار گرفته اند به اين شرح است:
     بابليان نبايد نگران باشند، احدي به اسارت گرفته نمي شود، اموال كسي مصادره نخواهد شد مگر پس از رسيدگي كامل به جرمي كه مرتكب شده و پس از تاييد شخص او (كوروش)، سربازان فاتح حق خريد بدون پرداخت عوض و نيز چشمداشتي به مال ديگران نخواهند داشت و بدرفتاري نخواهند كرد و اگر تخلفي ديده شود شخصا رسيدگي خواهد كرد و ....
     كوروش سپس اسيران بني اسرائيل را كه پاره اي از آنان از سال 586 پيش ازميلاد در بابل بازداشت بودند آزاد كرد و به اوطان خود باز گردانيد و هزينه تجديد بناي مساكنِ شان را از خزانه دولت ايران پرداخت كرد.

نقل اين مطلب بدون ذکر نشاني پايگاه و نام مولف (نوشيروان کيهاني زاده) ممنوع است زيرا که نتيجه تحقيقات شخص وي و نظر اوست.

روزي كه رصَدخانه ديلميان آغاز بكار كرد

آغاز بكار رصَدخانه ديلمي ايران به مديريت «ابوسهل كوهي طَبَري» را 15 اكتبر سال 987 ميلادي نوشته اند.
ابوسهل پسر رستم در زمان خود از رياضي دانان برجسته، و به رموز فضا و علم هيأت آشنا بود و كار «رصد» ستارگان را از همين روز آغاز كرد.
اين رصدخانه كه چند رياضي دان ديگر در آن به كار سرگرم شده بودند به تصميم و هزينه شرف الدوله ديلمي از اميران اين دودمان ميهندوست ايرانيِ برخاسته از گيلان ساخته شده بود.

استخدام معلم فرانسوي و اعزام دانشجو به فرانسه و پدید آمدن مشکل تلفّظ اسامي خارجي

دكتر رادمنش ــ مهندس رضوي كرماني ــ دكتر شايگان ــ دكتر ملكي ــ مهندس بازرگان

23 مهر سال 1307 (15 اكتبر 1928) پانزده معلم فرانسوي استخدام شده از سوي دولت ايران براي تدريس وارد تهران شدند. دولت فرانسه براي پذيرش دانشجويان اعزامي ايران پيش شرط هايي در نظر گرفته بود از جمله دانستن زبان فرانسه و آشنايي با فرهنگ و طرز زندگي مردم اين كشور كه دولت وقت ايران را ناگزير به استخدام اين معلمان كرده بود.

دکتر مهدي آذر

نخستين دسته 110 نفري دانشجويان اعزامي 11 روز پيش از اين ( 12 مهر ماه 1307)، روانه فرانسه شده بودند. مهدي آذر (دکترطب)، محمدعلي ملكي (دكترطب)، مهدي بازرگان (مهندس)، رضا رادمنش (دكتر)، سيد احمد رضوي كرماني (مهندس) و سيد علي شايگان (دكتر) از اعضاي نخستين دسته دانشجويان اعزامي به فرنگ بودند.
اعزام دانشجو به فرانسه و استخدام معلم فرانسوی برای ایران مشکلی برای ایرانیان به وجود آورده است که ادامه دارد و این مشکل؛ تلفظ فرانسوی اسامی خاص و اصطلاحات علمی است که در جهان امروز تلفظ انگلیسی رایج است.

اعتراض به لغو پروانه انتشار روزنامهِ مرد امروز، اما خيلي دير

محمد مسعود ناشر «مرد امروز»

دو هفته پس از لغو پروانه نشر روزنامه «مرد امروز» كه مدير آن محمد مسعود بود، تازه انتقاد از اقدام شوراي عالي فرهنگ به لغو پروانه اين روزنامه آغاز شد!.
شوراي عالي فرهنگ هفتم مهرماه سال 1324 (سپتامبر 1945) پروانه «مرد امروز» را لغو كرده بود كه انتقاد از اين عمل شورا از بيست وسوم مهرماه! آغازشد و روزنامه ها با بكار بردن علامات تعجب و سئوال (؟ و !) پرسيده بودند كه چطور شد شوراي عالي فرهنگ كه اعضاي آن از طبقه منوّر كشور هستند به اتفاق آراء! اين تصميم را گرفتند. چرا اين پيشنهاد دولت، حتي يك مخالف هم در شورا نداشت؟! و ....

مصوبّه دولت مصدق درباره کتابي کردن ظلم هاي انگلستان به ايران و ايرانيان

23 مهرماه 1331 (15 اکتبر 1952) شوراي وزيران دولت وقت ايران به ریاست محمد مصدق تصويب كرد كه براي آگاهي ايرانيان از مظالم انگلستان در میهنِ شان، عمليات و اقدامات دیپلمات ها، عوامل و كنسولگري هاي آن دولت در ايران از زمان صفویان و به ويژه از آغاز قرن بيستم تا ملي شدن صنعت نفت به صورت يك كتاب منتشر شود و همه اسناد و تصاویر موجود در اختيار مؤلفان كتاب قرار گيرد و نسخه هایی از این کتاب به کتابخانه های عمومی و کتابخانه های مدارس، معلمان کشور، روزنامه نگاران و کارکنان دولت داده شود.
     شوراي وزيران ایران در مصوبه خود تاكيد كرده بود كه اين كتاب بايد به گونه اي نوشته و تنظيم شود كه مورد استناد پژوهشگران خارجي قرار گيرد تا جهانیان را از مداخلات انگلستان در ايران و به قهقرا فرستادن اين ملت و در عقب ماندگي نگهداشتن آن آگاه گردانند.
     در پي انتشار خبر تصميم شوراي وزيران، چندین زبان دان اعلام آمادگي کردند که کتاب را به رايگان (بدون دريافت دستمزد) به زبانهاي انگليسي، فرانسه، آلمانی، عربي و اسپانيايي ترجمه کنند. این مصوّبه دولت ایران از آن پس برای ملل دیگر بویژه ملل استعمارزده الگو قرارگرفته است.
     سه روز بعد (18 اکتبر 1952) چند ساعت پس از پخش بيانات دكتر مصدق نخست وزير وقت از راديو تهران که در آن تصميم به قطع روابط با انگلستان را براي مردم توجيه کرده بود، مصوبه مجلس در اين زمينه به سفارت انگلستان در تهران ابلاغ شد.
     مردم كه اين خبر را از راديو تهران شنيده بودند از هر گوشه این شهر به سوي خيابان فردوسي كه ساختمان سفارت دولت لندن در آن واقع است روانه شدند و ضمن برگزاري يك تظاهرات ضد انگليسي گسترده و دادن شعار، تابلوي سفارت را كه علامت رسمي دولت انگلستان بر آن وجود داشت، به عنوان مظهر استعمار از جاي بركندند و از سردر سفارت پايين آوردند. این کار 59 سال بعد عینا تکرار و مناسبات لندن و تهران قطع شد، ولی قوه مجریه جمهوری اسلامی به ریاست حسن روحانی در اکتبر 2013 تصمیم به تجدید روابط لندن و تهران گرفت. اگر نظرسنجی شود گمان نمی رود حتی یک درصد ایرانیان راضی به داشتن رابطه با دولت لندن باشند زیرا می دانند که این دولت در طول دو قرن گذشته چه بلاها بر سر ایران و ایرانی آورده است.

رفت و آمدهاي نفتي به تهران پس از رويداد براندازي 28 اَمُرداد 1332

در ده روز آخر مهرماه 1332 (اکتبر 1953) و كمتر از دوماه پس از براندازي 28 اَمَرداد، بازي نفت در تهران به اوج خود رسيد ـ ازجمله 21 مهرماه آن سال سه نماينده پارلماني حزب حاكم جمهوريخواه آمريكا وارد تهران شده بودند. چهار روز بعد از آنان «هوور» كارشناس آمريكايي نفت و سپس نفتي هاي چهار كشور اروپايي وارد تهران شدند. در همان روز ورود نفتي هاي اروپايي و آمريکا، زاهدي نخست وزير دولت كودتا يك كميسيون پنج نفري نفت تشكيل داد و ... و بالاخره 29 مهرماه آن سال وزير امور خارجه انگلستان بدون احساس شرم از بدبختي هايي كه اين دولت بر سر ايرانيان آورده بود اعلام كرد كه دست دوستي! به سوي ايران دراز مي كند، خواهان تجدید روابط دیپلماتیک دو کشور است و ....

دنياي هنر

روزي كه كيخسرو سهرابجي موسقيدان ايراني تبار انگلستان درگذشت

كيخسرو

پانزدهم اكتبر سال 1988كيخسرو شاپور سهرابجي روزنامه نگار و موسيقيدان برجسته ايراني تبار انگلستان در 96 سالگي درگذشت. وي 14 دسامبر 1892 در انگلستان به دنيا آمده بود و نامش را «لئون دادلي» گذارده بودند كه وي پس از رسيدن به سن قانوني، به ياد نياكانش و احترام به میهن گذشتگانش آن را به «كيخسرو شاپور سُهرابجي» تغيير داد. وي كه در رشته موسيقي و روزنامه نگاري ـ هردو ـ تحصيل كرده بود و مهارت فراوان در نوشتن آهنگ و نواختن پيانو به دست آورده بود دهها سال به موازات كار موسيقي، براي نشريات گزارش و نقد موسيقي مي نوشت. طبق كتاب ركوردها (گينِس)، وي طولاني ترين آهنگ پيانو را در طول تاريخ موسيقي نوشته است. كيخسروشاپور (عكس بالا) به دليل نوشتن پانصد صفحه آهنگ سمفوني، عنوان آهنگساز برجسته قرن بيستم را به خود اختصاص داده بود. وي براي ايتاليايي ها و اسپانيايي هم آهنگ نوشت.

انسان دوستي

... و «اَمنِستي اينترنشنال» کار خود را آغاز کرد - ترديد عمومي به نيات اين قبيل سازمانها

«اَمنِستي اينتر نشنال Amnesty International» كه هدفهاي آن در ماه مي 1961 به تصويب هيات مؤسس رسيده بود از 15 اکتبر سال 1962 آغاز بكار كرد. هدف عمده اين سازمان كه مدعي داشتن بيش از يك ميليون و يكصد هزار عضو از 150 كشور است و در 46 كشور هم نماينده و دفتر دارد دفاع از زندانيان سياسي و پاسداري از حقوق بشر اعلام شده است. طبق منشور اين سازمان، امنستي اينترنشنال (عفو بين المللي) بنيادي جهاني و مستقل است و عمدتا با اعدام، شكنجه، ارعاب افراد از هر دست، ربوده شدنهاي سازمان يافته افراد، محاكمه غير علني، محاكمه بدون وكيل، بازداشت بدون اعلام اتهام، و همچنين بازداشت بدون حكم قاضي عادل، ايجاد مزاحمت براي افراد ـ صرفا به خاطر داشتن عقيده اي ديگر و يا اعتراض و ابراز مخالفتِ مسالمت آميز و نيز هرگونه تبعيض به وجود آمده است.
برخي گفته اند که مروري بر كارهاي اين سازمان در ربع قرن اخير، اين ترديد را در ذهن به وجود مي آورد كه اين سازمان هم خالي از نفوذ برخي قدرت هاي جهاني در مطرح ساختن مسائل نبوده است و .... اين ترديد عمدتا به اين سبب به وجودآمده است که اعتراض هاي اين سازمان و سازمانهاي مشابه؛ گزينشي بوده اند. برخي هم گفته اند که اين سازمانها داراي «ارباب» هستند و هروقت که منافع اين اربابها ايجاب کند به صدا درمي آيند و اعتراض و تظاهرات مي کنند و ....

ساير ملل

روش كاليگولا در پيروزي بدون جنگ؛ ترور دشمن و مخالف!

15 اكتبر سال 40 ميلادي سالروز آغاز بكارگيري روش تازه «کسب پيروزيِ بدون جنگ» است كه مبتكر آن كاليگولا امپراتور وقت روم بوده است.
    «پتولمي» پادشاه موريتانيا كه در آن زمان همه نواحي شمال غربي آفريقا از جمله الجزاير، موريتاني و مراكش را شامل مي شد معارض نيرومندي براي دولت روم شده بود و كاليگولا امپراتور وقت روم با اين كه مي دانست دربار اشكاني ايران صحنه مرافعه اردوان سوم و تيردادسوم ــ دو پسر عمو ــ است و تا اين مرافعه ادامه داشته باشد خطري از سوي ايران متوجه روم نخواهد بود حاضر نبود پول و انرژي روم را در جنگ با پتولمي از دست بدهد. از سوي ديگر به علت داشتن مخالفان داخلي مخصوصا پس از آنکه يك سناتور مخالف خود را در جلسه سنا شمشير زده بود مي ترسيد از رم خارج شود.
    كاليگولا در اين شرايط راه ديگري را براي پيروزي بر پتولمي اختراع كرد و آن دعوت از او به رم و ترور وي در اين شهر بود و اين را كار كرد. پتولمي به دعوت كاليگولا براي يك ديدار دوستانه وارد رم شد و 15 اكتبر سال 40 ميلادي در اين شهر طبق نقشه قبلي كاليگولا ترور شد و از ميان رفت.
    با اين جنايت، نگراني كاليگولا از جانب موريتانيا بر طرف نشد، زيرا مردم موريتانيا كه پي به واقعيت قتل برده بودند يك ژنرال موريتانيائي به نام «ادمون» را كه شهرت به دشمني با رومي ها داشت به جانشيني پتولمي برگزيدند و وارد جنگي با روميان شدند كه مدتها ادامه داشت.
    كاليگولا كه نام واقعي اش جرمانيكوس بود و به علت پوشيدن چكمه كوتاه به كاليگولا معروف شده بود پس از به اجرا در آوردن نقشه ترور پتولمي، يك مرد ديگر را كه از او بدگويي كرده بود زبان بريد و بر مخالفان داخلي خود افزود به گونه اي كه سه ماه بعد اورا ترور كردند.

... و به اين سان، «وان هو» در اكتبر سال 1500 قصد پرواز به آسمان کرد!

«وان هو» در اكتبر 1500 ميلادي به اين صورت به آسمان صعود كرد

نيمه اكتبر سال 1500ميلادي «وان هو» يكي از مقامات وقت دولت سلطنتی چين (دودمان مینگMing Dynasty) در يك آزمايش پرواز به آسمان جان خود را از دست داد. اين آزمايش برحسب نوشته سه منبع كه هر سه از يادداشتهاي منشي «وان هو» استفاده كرده اند در يكي از اين سه روز: ششم ، سيزدهم و يا 15 اكتبر سال 1500 ميلادي انجام گرفته بود. يادداشتهاي منشي وان هو كه در مراسم پرتاب او به آسمان حضور داشت به صورت كتاب در آمده و به زبان انگليسي هم ترجمه شده است.
    در آن روز «وان هو» 47 لوله پُر از باروت را كه به صورت راكت درآورده بود در اطراف يك صندلي بزرگ بست و در حالي كه دو بادبادك (بالك مانند) به دست گرفته بود بر صندلي نشست و از نوكرانش خواست كه اورا به صندلي ببندند و سپس همزمان زير لوله هاي حاوي باروت، شعله آتش قرار دهند.
    منشي او (نويسنده شرح رويداد) كه در عمليات پرتاب شركت داشت نوشته است: از زير لوله ها، شعله هاي ناشي از انفجار باروت همراه با صداي مهيبي كه همه مارا كر كرد بلند شد و صندلي به آسمان رفت و از نظر ناپديد شد. وي ننوشته است كه بر سر اربابش چه آمد، ولي وقايع نگار دربار «مينگ» ها كه از سال 1368 تا 1644 بر چين حكومت كردند ضمن وقایع اين روز (طبق تقويم قمري چين) نوشته است كه شبان ها قطعات بدن «وان هو» را كه به اندازه ريگ بيابان شده بودند جمع آوري كرده بودند كه عينا به امپراتور گزارش شد. دودمان مینگ پس از دودمان مغول تبار یوان Yuan Dynasty بر سرکار آمدند بود و پس از این دودمان، سلاطین Shun Dynasty و آنگاه دودمان منچوری تبار Quing.
    چينيان باروت را دو هزار سال پيش اختراع كرده بودند ولي از نيروي آن تنها در جشن ها و در آتشباري استفاده مي كردند كه ماركوپولو ايتاليايي در طول اقامت در دربار سلاطین مغولی چين آن را مشاهده و طرز تهيه اش را در كتاب خاطرات خود (مسافرت ها) به اروپاييان آموخت كه با استفاده از آن توپ و تفنگ ساختند و سرزمين هاي ديگران را گرفتند، استثمار كردند و ....

تبعید ناپلئون به جزیره دورافتاده سِنت هِلِنا در اقیانوس اطلس ـ اشاره اي به جریان اتحاد او با ایران

تبعید ناپلئون بناپارت در جزیره سنت هلنا در اقیانوس اطلس که تا خشکی 2 هزار کیلومتر فاصله دارد از 15 اکتبر 1815 آغاز شد. وی زندانی انگلستان بود. ناپلئون پس از شکست در جنگ واترلو خودرا تسلیم کرده بود. مردی که روزگاری اروپا را درکنترل داشت شش سال در یک خانه چوبی غیر بهداشتی در سنت هلنای متعلق به دولت لندن بسر بُرد و پنجم ماه مي 1821 درگذشت. گویا دو پزشکی که از لندن برای درمان او به سنت هلن فرستاده شده بودند اقدامی برای رفع بیماری انجام نداده بودند و در این زمینه شایعاتی وجود دارد.
ناپلئون در آخرین سال عُمر خود خاطراتش را دیکته کرد که باقی مانده است. جسد ناپلئون که در یک گور بدون سنگ قبر (بدون داشتن نام) دفن بود در سال 1840 به اصرار دولت فرانسه و جلب موافقت لندن با یک ناو جنگی که بدنه آن را رنگ سیاه زده بودند به فرانسه حمل شد و مردم این کشوز در بندر «لهاور» و همچنین در پاریس از استخوانهای قهرمان ملی خود چنان استقبالی کردند که تا آن زمان، جهان به خود ندیده بود.
ناپلئون نيز بمانند بيشتر فاتحان، مرتکب اشتباه شد و اشتباه بزرگ او لشکرکشی به روسیه بود که بیشتر سربازان خودرا از دست داد و زوال او آغاز شد. همین اشتباه را عینا هیتلر مرتکب شد زیرا که «تاریخ» نخوانده بود. ناپلئون در اوج قدرت درصدد برآمد که با کمک ایران روسیه را در جنوب درگیر کند و انگلستان را از آسیای جنوبی (هندوستان) براند و برای این منظور چند افسر به ایران فرستاد تا ارتش ایران را نوسازی کنند، ولی پس از صلح با تزار روس در تیلسیت، قول و قرارهای خود با ایران را فراموش کرد و وطن مارا میان دو دشمن رها ساخت و قفقاز از دست رفت و .... این هم یکی از غفلت های ناپلئون بود.

Napoleon

رقاصه ای که جاسوس آلمان در جریان جنگ جهاني اول بود تيرباران شد

15اكتبر سال 1917 كه جنگ جهاني اول ادامه داشت «ماتا هاري Mata Hari» رقاصه زيباي هلندي كه ضمن هنرنمايي در خاك فرانسه، براي آلمان جاسوسي مي كرد به جوخه اعدام سپرده شد و در نزديكي پاريس تيرباران گرديد.
     وي كوشيده بود كه از افسران فرانسوي و انگليسي مستقر در جبهه هاي فرانسه كه براي گذرانيدن مرخصي موقت به شهرهاي خود باز مي گشتند، و نيز در آخرين ماههاي جنگ، از نظاميان آمريكايي كه وارد فرانسه شده بودند اطلاعات جمع آوري كند.
    ماتا هاري دختر يك بازرگان هلندي بود كه او را از زنِ اندونزيايي خود (از مردم جاوه) داشت. ماتا هاري نخست مي خواست معلم شود كه موفق نشد و براي تحصيل هنر به فرانسه رفت كه به دليل مهارت در رقصيدن، به دانسينگهال ويژه افسران ارشد دعوت شد و به دليل توجه افسران فرانسوي و انگليسي به او به دام شبكه جاسوسي آلمان افتاد.
     پس از مدتي دستگاه ضد اطلاعات نظامي فرانسه با خواندن تلگراف آتاشه نظامي آلمان در اسپانيا كه به صورت «كُد» مخابره شده بود و در آن از ماتا هاري نام برده بود وي را كشف و به دادگاه نظامي تسليم كرد. دولت فرانسه كه در آن ايام در جبهه ها پيشرفت چندان نداشت با هدف تغيير نظر مردم اين كشور، ناكامي نظامي خود را به حساب جاسوسي هاي ماتا هاري گذاشت و او را تيرباران كرد كه سرگذشت او سوژه كتاب هاي متعدد و چند فيلم سينمايي شده است.

عکس ديگري از ماتا هاري

عکس دوطرفه که دژبان فرانسه از ماتا هاري پس از دستگيري، در زندان گرفته بود. نام اصلي او Margaretha Geertruida بود

رسيدن نخستين چاه عراق به نفت - ساخت و پاخت آمريكا و انگلستان بر سر نفت خاورميانه - ضعف کشورهاي دارنده نفت

دين آچسن

15 اكتبر سال 1927 نخستين چاه عراق دركَركوك به نفت رسيد و دشواري هاي اين كشور ازجمله چند كودتا، جنگ داخلي و ... نتيجه همين نفت بخوانده شده است كه هنوز ادامه دارد.
«دين آچسن» دولتمرد آمريكايي، دستيار روزولت در دوران جنگ دوم، وزيرامور خارجه حكومت ترومن و متوفا در 12 اكتبر 1971 (در 78 سالگي) كه از وي به عنوان معمار سياست خارجي آمريكا پس از جنگ جهاني دوم نام مي برند در خاطرات خود (نوارهاي4، 5 و 13 از کتاب نوار شده آن) چنين متذكر شده است: اواخر تابستان 1941 (اواخر شهريور 1320 ـ ماهي كه ايران اشغال نظامي شد) قرارگذاشتيم كه پس از پايان جنگ جهاني دوم، نفت ايران كماكان در اختيار انگلستان، نفت سعودي در اختيار آمريكا و نفت عراق و نفت احتمالي كويت در كنترل هر دو دولت آمريكا و انگستان باشد كه در دهه بعد با ملي شدن نفت ايران به دست دكتر مصدق، اين موازنه برهم خورد و آمريكا مجبور شد دست انگلستان را در نفت همه منطقه خاورميانه بازتر بگذارد و ... كه كودتاي عبدالكريم قاسم ــ ژنرال چپگرا ــ در عراق در سال 1958 كه به سلطنت (دست ساخت انگلستان) در آن كشور پايان داد يك بار ديگر اين موازنه را كه پس از ساقط شدن حكومت مصدق به نوعي تازه (ايجاد كنسرسيوم نفت ايران) برقرار شده بود برهم زد و ....

چاه نفت عامل گرفتاري ملل صادر كننده آن

بسياري ازانديشمندان اقتصادسياسي و جامعه شناسي «نفت» را عامل ثبات و سعادت كشورهاي صادر كننده آن ندانسته و دلائل متعدد براي اثبات اين فرضيه ارائه داده اند. از جمله، چون درآمد دولت هاي صادركننده نفت عمدتا از اين كالايِ تاحدي رايگان (اصطلاحا: درآمد باد آورده!) است به گرفتن ماليات از مردم توجه زياد ندارند؛ بنابراين مانند كشورهاي ديگر، خود را پاسخگوي مردم نمي دانند كه اين بي اعتنايي، عملي مغاير دمكراسي واقعي است. همچنين، در اين كشورها چون هزينه تسهيلات رفاهي عمدتا از درآمد نفت تامين مي شود، مردم ضعف هاي مقامات دولتي را حس نمي كنند. به علاوه، در اين كشورها سوء استفاده از معاملات دولتي، اختلاس و فساد اداري بيشتر است و به همين جهت هم رقابت و مبارزه براي كسب مقامات دولتي كه اصطلاحا «جنگ بر سر كسب قدرت» خوانده مي شود زياد است و ....

اعدام لاوال

لاوال

پانزدهم اکتبر 1945 «پيِر لاوال» كه در زمان اشغال نظامی فرانسه، مدتي نخست وزير اين كشور، معروف به «دولت ويشي» بود و با هيتلر از در سازش درآمده بود به جرم خيانت به فرانسه اعدام شد.
وي در دفاع از خود اين اتهام را رد كرده و گفته بود كه در آن زمان اگر اين كار را نمي كرد فرانسه نابود و بسياري از فرانسويان كشته مي شدند.لاوال در لحظات آخر پیش از اعدام شدن، با آخرين نفس فرياد كشيد: زنده باد فرانسه. وي به اين ترتيب هم ثابت كرد كه به خاطر فرانسه زير بار دولت آلمان رفته بود.

بركناري خروشچف و انتقاد پراودا از او

15 اكتبر 1964 دفتر سياسي حزب كمونيست شوروي نيكيتا خروشجف را از همه سمت هايش در دولت و حزب بركنار كرد و اعلام داشت كه اين تصميم به دليل ضعف سلامت جسماني او صورت گرفته است.
    در پي برکناري خروشچف، لئونيد برژنف دبير اول حزب و الكسي كاسيگين رئيس شوراي وزيران شوروي شدند و هر دو ظاهرا اعلام داشتند كه سياست همزيستي مسالمت آميز با غرب را ادامه خواهند داد.
    دو روز بعد پراودا ارگان حزب كمونيست شوروي در مقاله اي خروشچف را به باد انتقاد گرفت و او را سبك مغز، ازخودراضي و مردي كه بدون بررسي كافي تصميم مي گرفت و كارهاي زيان آور و گاهي بچگانه انجام مي داد توصيف كرد.
     از اين مقاله چنين بر مي آيد كه برجستگان وقت شوروي از انتقاد خروشچف از سياست استالين، كوتاه آمدن سريع او در برابر امريكا در جريان بحران موشكي كوبا در اكتبر 1962 و نيز رنجاندن چين راضي نبودند.

گورباچف خدمت كرد يا خيانت؟ ـ جايزه صلح نوبل در برابر علامت سئوال

15 اكتبر سال 1990 كميته توزيع جوايز نوبل اعلام داشت كه ميخائل گورباچف را مستحق دريافت جايزه صلح نوبل تشخيص داده است ـ گورباچفي كه با سياست هاي خود باعت انحلال بلوك شرق، اتحاد جماهير شوروي سوسياليستي و عقب نشيني سوسياليسم ماركسيستي شده بود. از آن زمان صلحي كه نتيجه موازنه نيروها در جهان بود از ميان رفته ، چند جنگ، و خونريزي هاي منعدد از جمله جنگهاي يوگوسلاوي، افغانستان و عراق روي داده و عمليات اصطلاحا تروريستي و ... شدت يافته و نظم نوين جهاني هم كه وعده داده شده بود بر قرار نشده است. «بلوك شرق» در واقع خونبهاي دهها ميليون تبعه شوروي بود كه در جنگ جهاني دوم كشته شده بودند.
     اين اقدام کميته توزيع جوائز نوبل يک بار ديگر ثابت کرد که اين کميته «سياسي کاري» و تحت نفوذ ارباب منافع و دولت هاي قدرتمند است و انتخاب هاي آن خالي از آن ارزشي است که قرار بود داشته باشد.
    بسياري هستند كه گورباچف را «خائن» به شوروي و به سوسياليسم و باعث مرگ اميد طبقه ستمديده و زحمتكش و ادامه سركوب ملل كوچك و ضعيف مي پندارند و اعتمادشان به توزيع كنندگان جوايز نوبل بيش از پيش تضعيف شده است. برخي حتي در انتظار فرارسيدن روزي هستند كه گورباچف ـ پيش از مرگ ـ محاكمه شود و حقايق كشف گردد و همدستان او بر ملاء شوند، زيرا هنوز انگيزه كارهاي او روشن نشده و مورخان، حتي آنان كه از شهرت بي طرفي برخوردار هستند به سكوت خود در اين زمينه ادامه مي دهند! كه تاثير محكمه تاريخ از لحاظ تنبّه ديگران هزاران بار از محكمه قضايي بيشتر است.
    عدم رضايت از كارهاي گورباچف را در روسيه مي توان از ميزان آرايي كه چند سال بعد به او دادند استنباط كرد. وي كه خود را نامزد رياست جمهوري روسيه كرده بود كمتر از 500 هزار راي به دست آورد و در جريان مبارزات انتخاباتي نيز سيلي و كتك خورد. در برابر، عده اي هم هستند ازجمله دولتمردان غرب و ثروتمندان كه از كارهاي گورباچف تمجيد مي كنند.
     پس از فروپاشي شوروي، وعده از رفاه و مزاياي بيشتر و نيز صدور محصولات روسيه به آمريكا و ... داده شده بود، كه نتيجه نظر سنجي اوايل قرن 21 (پيش از دور دوم رياست جمهوري پوتين) يك سازمان دولتي روسيه نشان داده بود كه اكثريت قاطع از وضعيت خود ناراضي بودند و گفته بودند كه در زمان حاكميت كمونيست ها، شمار كمي در رفاه مي زيستند و اينك هم شمار افراد مرفه و صاحب جاه و جلال بيش از آن دوره نيست و دروغ ، چاپلوسي و تقلب به همان اندازه رواج دارد و در بازارهاي آمريكا كالاي ساخت ويتنام پيدا مي شود و از جنس روسي جز 770 هزار مهاجر آواره اثري نيست. در زمان کمونيست ها دست كم پيشرفتهاي فضايي و لقب «ابر قدرت» مايه شادماني مان بود كه آن را هم از ما گرفتند ....

برخي ديگر از رويدادهاي 15 اكتبر

1552: ايوان چهارم معروف به «مخوف = گروزني» نخستين پادشاه روسيه، منطقه كازان را كه قرن ها در دست تاتارها بود تصرف و ضميمه قلمرو خود كرد.

1844:

Nietzsche

«فردريك نيچه» فيلسوف و نويسنده آلماني و مؤلف «چنين گفت زرتشت» به دنيا آمد. برخي او را ضد يهود و نيز معتقد به برتري نژاد آرين مي دانند. نيچه در بيست و پنجم آگوست سال 1900 در 56 سالگي درگذشت. اين فيلسوف آلماني و نويسنده كتابهاي «تولد تراژدي»، «چنين گفت زرتشت» و «آن سوي خوب و بد» تمدن بورژوازي غرب را رد كرد و آن را منحط خواند. وي كه يك موراليست بود فرضيه انسان هاي توانا (سوپرمَن) را مطرح ساخت كه بعدا مورد توجه نازي هاي آلمان قرار گرفت و به آن استناد مي كردند.

1946: هرمان گورينگ از مقامات برجسته دولت حزب نازي آلمان و نزديكان هيتلر كه در دادگاه فاتحان جنگ جهاني دوم به اعدام محكوم شده بود، چند ساعت پيش از اعدام شدن، در زندان با خوردن زَهر خودكشي كرد.

1965: ميليون ها آمريكايي در اين روز در چندین شهر اين كشور برضد ادامه جنگ ويتنام دست به راهپيمايي و اعتراض زدند. تظاهرکنندگان، جنگ ويتنام را «غير ضروري و مغاير قانون اساسي آمريکا» مي خواندند که این قانون، جنگ غیر ضروری را نفی کرده است. در جنگ ويتنام که در سال 1975 پايان يافت، آمريکا مطلقا پيروزي نداشت. آمريکا در اين جنگ بيش از 58 هزار کشته داد. عکس زير، گوشه اي از تظاهرات 15 اکتبر سال 1969 آمريکا را نشان مي دهد:

2007: نتيجه يک سنجش نظر در آمريکا، که در این روز اعلام شد نشان داد که محبوبيّت جورج دبليو بوش رئیس جمهوری وقت به 35 درصد کاهش يافته بود. علت؛ ادامه جنگ پُرهزینه و پُرتلفات عراق، وضعيت نامشخّص افغانستان و رو به خرابي گذاردن اقتصاد آمریکا گزارش شده بود.

نامه به مولف

مخاطب: تعرض نظامی به ارمنستان و تعجب از سکوت اتحادیه نظامی CSTO که ارمنستان از اعضای آن است ـ اتحادیه های کاغذی

    نامهِ مورّخ 7 اکتبر 2020 ـ دریافتی 12 اکتبر از یک مخاطب از گلِندِل [Glendale ـ منطقهِ 210 هزار نفری اَرمنی نشین لُس آنجلس]:

    "از تعرض دولت باکو به تحریک و کمک رجب طیّب اردوغان رئیس جمهوری ترکیه که خیال می کند می تواند پا جای پای عثمانی ها بگذارد که میلیون ها اَرمنی را قنل عام و متواری و سرزمین آنها را یک چهارم گذشته اش کردند بیش از ده روز گذشت و تعجب من از سکوت اتحادیه نظامی 28 ساله CSTO و بی عملی کرملین است. این اتحادیه بر پایه منشور آن باید از ارمنستان دفاع کند. طبق منشور اين پيمانِ دفاع جمعي که ارمنستان از اعضای آن است، تعرض به يكي از اعضاي اين اتحادیه به منزله تعرّض به همه آنها خواهد بود كه در برابر متجاوز دست به دفاع مشترك خواهند زد. ارمنستان، بلاروس، تاجیکستان، قزاقستان، قرقیزستان و روسیه اعضای این اتحادیه هستند. اين اتحاديه 11 سال است که داراي نيروي واکنش سريع براي هرگونه اقدام فوري شده است. چرا ساکت است؟. وزیر امورخارجه و بسیاری از مقامات روسیه و همچنین رئیس تبلیغات روسیه از ارمنیان هستند. در زمان شوروی، رئیس شورای عالی شوروی یک ارمنی بود و یک ارمنی دیگر سازنده جت میگ برای روسیه که به آن مشهور شده است. تعرض نظامی به ارمنستان، ما ارمنیان خارج از وطن نیاکان را نگران کرده است. عثمانی ها ما را پراکنده اینجا و آنجا ساختند. تعرض دولت باکو به ارمنستان درست مصادف بوده است با تعرض اول اکتبر 1827 روسیه به فرماندهی ژنرال ایوان پاسکویچ به ایروان که نظامیان ایران هفت روز شجاعانه از آن دفاع کردند و پاسکویچ با فتح ایروان، فیلد مارشال شد و کُنت ایروان لقب گرفت و ارمنستان در قرارداد ترکمان چای ضمیمه روسیه شد تا 1991 و سپس عضو جامعه مشترک المنافع روسیه ـ روسیه ای که تاکنون در برابر تعرض باکو واکنش عملی نشان نداده است که انتظار بود، بدهد. بنابراین، همه پیمان ها و اتحادیه ها فقط حرف اند، روی کاغذ و بس.".

مطالعه اين سايت و نقل مطالب آن با ذكر ماخذ (نشاني کامل سايت و نام مولف آن) آزاد است، مگر براي روزنامه هاي متعلق به دولت و دستگاههاي دولتي؛ زيرا كه مولف اين سايت اكيدا «روزنامه نگاري» را كار دولت نمي داند. روزنامه عمومي به عنوان قوه چهارم دمكراسي بايد كاملا مستقل از دولت و سازمانهاي عمومي باشد تا بتواند رسالت شريف خود را به انجام برساند.

تماس با مولف:

editor (a) iranianshistoryonthisday.com
n.keihanizadeh (a) gmail.com