Iranians History on This Day

روز و ماه خورشيدي و يا ميلادي مورد نظر را انتخاب و كليد مشاهده را فشار دهيد

ميلادي

خورشيدي

5 ژوئن

جستجو:

هديه مولف

اين سايت مستقل و بدون كوچكترين وابستگي؛ هديه ناچيز مولف كوچك آن به همه ايرانيان، ايراني تبارها و پارسي زبانان است كه ايشان را از جان عزيزتر دارد ؛ و خدمتي است ميهني و آموزشي كه خدمت به ميهن و هموطنان تكليف و فريضه است كه بايد شريف و خلل ناپذير باشد و در راه انجام تكاليف ميهني نياز به حمايت مادي احدي نبايد باشد، و نخواهد بود. انتخاب موارد براي نگارش و عرضه در سايت نظرشخص مولف است.

لينک به اين صفحه

ايران

ارتش ایران دوران خسروانوشیروان شهر آنتیوک را از رومیان پس گرفت ـ نگاهی به این شهر که یکبار زلزله و بار دیگر، صلیبیون آن را ویران ساختند

ژوئن سال 538 میلادی (طبق برخی تالیفات، نهم ژوئن)، ارتش ایران (دوران پادشاهی خسروانوشیروان ساسانی) شهر آنتیوک (آنتیوخ ـ اَنتاکیه Antioch) ـ واقع در شرق خلیج اسکندرون را از رومیان (روم شرقی) پس گرفت. این جنگ 12 سال پس از زلزله آنتیوک روی داد. در سال 526 میلادی در منطقه آنتیوک یک زمین لرزه بسیارشدید 250 هزار تَن از ساکنان شهر و مناطق اطراف را کشته بود. شاه ایران پس از بازپس گیری آنتیوک دست به ترمیم آن زد و به صورت پیش از زلزله درآورد.
این شهر و مناطق اطراف آن در اکتبر سال 637 به دست نیروی عرب بفرماندهی خالد بِن وَلید و مالک اشتر افتاد که قبلا دمشق را متصرف شده بودند و روم شرقی را در نبرد «یَرموک» شکست داده بودند. در قرن یازدهم میلادی علاوه بر صلیبیون، یک بار ارمنیان و باردیگر سلجوقیان آنتیوک را تصرف کردند. در سوم ژوئن 1098 میلادی صلیبیون در نخستین لشکرکشی خود به شرق، آنتیوک را پس از تصرف ویران ساختند و قتل عام کردند به گونه ای که دیگر به حالت اول بازنگشت و اینک شهری کوچک و دارای سی هزار جمعیت است. صلیبیون در سر راه خود به فلسطين و تصرف بيت المقدس به انتيوخ واقع در شرق مديترانه رسيده بودند.

تصویر مجسمه سلوکوس یکم

آنتيوخ كه اينك بيش از 30 هزار جمعيت ندارد در آن زمان شهري چند صد هزار نفري بود. اين شهر در قرن سوم پيش از ميلاد توسط سلوكوس اول Seleucus I Nicator جانشين اسكندر در ايرانزمين، در بهترين نقطه شرق مديترانه ساخته شده بود و بيشتر ساكنان اوليه آن مقدوني، يوناني تبار و يا يهوديان بودند. سلوکوس يکم، ژنرال اسکندر در جريان تصرف سُغدياي ايران (تاجيکستان امروز) در آنجا با يک دختر ايراني به نام Apama ازدواج کرد. اسکندر به افسران ارتش خود توصيه کرده بود که با دختران ايراني ازدواج کنند تا خويشاوند ايرانيان شوند و ماندگار در اين سرزمين پهناور.
     شهر Antakya (انتاکيه ـ انطاکيهِ ترکيه) در نزديکي (مجاورت) آنتيوخ ساخته شده است که اينک شهري 260 هزار نفري است.

نقل اين مطلب بدون ذکر نشاني پايگاه و نام مولف (نوشيروان کيهاني زاده) ممنوع است زيرا که نتيجه تحقيقات شخص وي و نظر اوست.

روزی که یعقوب لیث قهرمان ملی ایرانیان، مردی که به ایران می اندیشید نه خودش درگذشت ـ نگاهی به اندیشه و کارهای او

پنجم ژوئن (امسال مصادف با 16خرداد) روزی است که بسال 879 میلادی، یعقوب سیستانی (یعقوب صفّاری پسر لیث) قهرمان ملّی ایرانیان در 14 کیلومتری جنوب شرقی دزفول (ناحیهِ گُندی شاپور ـ گُندِشاپور) از بیماری قولنج (Colic) درگذشت و همانجا در محلی که شاه آباد نامیده می شود مدفون شده است.
    يعقوب اکتبر سال 840 (آبان ماه) و طبق نوشتهِ های مورّخان و پژوهشگران؛ 25 اکتبر این سال در قرنین ـ محلی در نزدیکی شهر زرنج Zaranj ـ زرنکا Zaranka= زرنگ Zarang واقع در مرز شرقی ایرانِ امروز و در مسیر شهر بُست (لشکرگاه) ـ افغانستان امروز، به دنیا آمد. زادگاه او تا رود هیرمند (هِلمند) فاصله زیاد ندارد.
    یعقوب مبارز خستگي ناپذير راه تجديد استقلال و يکپارچگي ايرانزمین و حاکميت ملّي ايرانيان، خود را از نسل کیانیان که آنان نیز از سیستان برخاسته بودند و رستمِ زال از ژنرال های آنان بود می پنداشت و کسب استقلال وطن را تکلیف خود. وی مردی بود بی اعتناء به مال و لذایذ دنیوی و خودرا یک فدایی وطن می دانست. یعقوب و سه برادرش پس از انتقال خانواده آنان به شهر زرنگ، کار صفّاری (سپیدگری ظروف مسی) را که در آن زمان یک صعنت پیشرفته بود پیشه ساختند. یعقوب پس از اینکه از جزئیات قتل ابومسلم خراسانی (زاده اصفهان) به دست خلیفه عباسی که خود او عباسیان را به خلافت رسانده بود آگاه شد و نیز حق نشناسی و رفتار بَد عباسیان بغداد نسبت به بَرمَکیان خراسانی و فَضل ابن سَهل، و همچنین به چشم دید که فرمانداران اعزامی خلیفه و مقامات وابسته، به نام اسلام دروغ می گویند و برای خود مال جمع می کنند و تنها به رفاه و خوشی خویش توجه دارند با برادرانش به صف مخالفان مسلّح خلیفه که «عیّار» خوانده می شدند پیوست. کار عیّاران تصاحب مسلحانه دارایی عُمّال خلیفه و توزیع آنها میان مردم بی بضاعت بود.
    دسته عیّاران سیستان به تدریج به صورت یک نیروی نظامی درآمد. عیّاران پس از شنیدن سخنان میهندوستانه و اخلاقی یعقوب، «صالح» را از ریاست خود برکنار و یعقوب را فرمانده خود کردند و مبارزه برای کسب استقلال وطن آغاز شد.
     یعقوب و افرادش پس از برکنار کردن مقامات محلی، به اخراج عوامل خلیفه از خراسان و سیستان دست زدند بگونه ای که تا نهم فوريه سال 867 و در آن سال مصادف با 20 بهمن كار آزادكردن بُست، غَزنه، باميان، هرات، بلخ و كابل از سلطه عرب (تازيان) تكميل شد.
     يعقوب در سال های بعد نيشابور، گرگان و ری را آزاد کرد و تبرستان (مازندران) به مرکزیت آمُل و نیز دیلمیان به او پیوستند. یعقوب سپس كرمان، فارس و خوزستان را هم از چنگ خلیفه و به مهاجرت طوایف عرب به ایران پایان داد. اگر وی به این مهاجرت پایان نداده بود دیری نمی گذشت که سراسر جنوب غربی (خوزستان و نواحی مجاور و حاشیه شمالی خلیج فارس کُلّا عرب نشین می شد و ....). یعقوب پس از آزادکردن کرمان بود که در این شهر اعلام کرد ایرانیان به زبانی که او نمی داند، نه، بگویند و نه، بنویسند و با این کلام، زبان فارسی دوباره احیاء شد. می دانیم که از دهها سال پیش از قیام یعقوب، گروهی از خراسانیان (تاجیکیان) به نام پارسیوان (نگهبان زبان پارسی) از زبان نیاکان محافظت کرده بودند، ولی منطقه آنان محدود بود.
    یعقوب پس از اخراج عُمّال خلیفهِ بغداد از خوزستان، تصمیم به تصرّف بغداد و برکنار کردن خلیفه عباسی گرفت که گفته های خلیفه و عُمّال او از اسلام، عَمَل نداشت.
     خلیفه وقت ـ المعتمد دستیار خود و مرد شماره 2 خلافت، الموفق را مأمور حل مسئله کرد. الموفق شروع به دادن انواع وعده به یعقوب و ازجمله به رسمیت شناختن حاکمیّت او بر مناطق متصرفه کرد ولی سودی نبخشید و یعقوب با لشکریانش به سوی بغداد به حرکت درآمد. یعقوب درجریان پیشروی به سوی بغداد برای برانداختن خلافت عباسیان تا 80 کیلومتری این شهر پیش رفت.
    سپاه یعقوب در ناحیه دیرالعاقول (کنار دجله) با سپاه اعزامی خلیفه به فرماندهی الموفق رو به رو شد و به نبرد پرداخت ولی موفقیت نداشت زیراکه نبردگاه در خَم ِ رود دجله بود و نیروهای خلیفه آب دجله را در مسیر حرکت نظامیان یعقوب جاری ساخته بودند و در این وضعیت حرکت اسبان و نیروی پیاده دشوار بود. پس از اینکه نیروی خلیفه بر واحد تدارکات (آذوقه) سپاه یعقوب مسلط شد، یعقوب موقتا تصمیم به بازگشت به خوزستان (شهر گُندی شاپور) و جمع آوری نیروی بیشتری گرفت. حکمران آمُل (مازندران) وعده فرستادن شش هزار نیرو داده بود.
     یعقوب در اینجا خودرا برای حرکت دیگری به سوی بغداد آماده می کرد که خلیفه المعتمد دوباره پیشنهاد صلح و سازش داد. یعقوب در گُندی شاپور ـ شهری که شاپور یکم ساخته و پادگان یک سپاه خود کرده بود و خسروانوشیروان در آنجا دانشگاه، بیمارستان، دارالترجمه و تالیف کتاب دایر کرده بود ـ در بستر بیماری بود و پس از دریافت پیام، به فرستاده گفت: به خلیفه بگو؛ اگر از بستر بیماری ـ بیماری قولنج ـ برخیزم، سر و کار ما با این شمشیر خواهد بود. اگر شکست بخورم که نان و پیاز را از من نمی گیرند. من به خوردن نان و پیاز عادت کرده ام زیراکه می خواهم از مردم معمولی جدا نباشم و یکی از آنان باشم. هنوز این پاسخ به خلیفه نرسیده بود که یعقوب پنجم ژوئن 879 از همان بیماری و در 39 سالگی درگذشت و در همانجا که اُردو زده بود (حومه شهر) و در محلی به نام شاه آباد مدفون شده است. با درگذشت یعقوب، پرچم مبارزه پایین نیامد و مبارزان متعدد راه او را دنبال کردند و تحسین برانگیزترین فصل تاریخ بشر را به وجود آوردند.
     اگر یعقوب خوزستان را آزاد نکرده بود، ایران بمانند بخش خاوری آن (منطقه ای را که انگلیسی ها بر آن نام افغانستان گذارده اند) دارای نفت نبود ـ گرچه نفت برای ایرانیان که همه به درآمد آن چشم دوخته اند بدبختی های متعدد ببار آورده است.

مجسمه یعقوب در دزفول ـ مجسمه یعقوب در ایران، منحصر به شهر دزفول نیست

روزی که يک بانوی گیلانی ـ مازندرانی حکمران مناطق مرکزي ـ شمالی ایران به مرکزیت ری شد ـ سیّده ملَک خاتون (شیرین دخت) در یک نگاه

هفتم ژوئن 988 ميلادي (دوران فردوسي توسی) يك بانوي با تدبير، رئيس ايالت ري و ساير مناطق مركزي و شمالی ايران از جمله اراك شد. بانو ملك خاتون (سيّده ملك خاتون) پس از درگذشت شوهرش علي ديلمي ملقب به فخرالدوله (که از دو خانواده ایرانی اصیل؛ بویه ـ گیلانی و باوندیان ـ مازندرانی بود)،با صلاحديد افسران سپاه و بزرگان منطقه به اين سمت دست يافته بود با لقب اُم الملوک. سبب احراز این مقام، خُردسال بودن دو پسرش بود. او که 22 سال بر مناطق شمالِ مرکزی حکومت کرد بمانند مازندرانی ها و گیلانی های دیگر، شیعه مذهب بود. سمَت اين بانو قبلا به تاييد پسرعموي شوهرش؛ شرف الدوله ديلمي حُكمران بغداد رسيده بود. در آن زمان، جز خراسان و سيستان بقيه نقاط ايران به دست ديلميان اداره مي شد. حكومت هاي سيستان بزرگتر و خراسان بزرگتر در دست دو دودمان ايراني ديگر بود که غزنویان بر جایشان نشستند.
    نام ملک خاتون که حکومت او همزمان با سلطهِ محمود غزنوی بر مناطق شرقی ایران (افغانستان امروز و ...) بود پیش از حکومت، شیرین دخت بود ـ شیرین دختِ سپهبد رستم، رستم تبری (مازندرانی).
    در تألیفات تاریخی، ملک خاتون را نوه زاده سپهبد قارَن باوندی نوشته اند به این صورت: ملک خاتون (شیرین دخت) دختر رستم و رستم پسر شِروین نوه سپهبد قارَن. پس از سلطه سلجوقیان، بانو شیرین را ملک خاتون (دو واژه عربی و تُرکی) نوشتند و گفتند و عمدتا از زمان صفویه؛ سیّده ملک خاتون.
    نوشته اند که محمود غرنوی (واژه غزنوی از شهرغَزنه ـ افغانستان امروز گرفته شده است ولی ریشه غزنویان از ماوراء سیحون است)، اندرز مشاورانش را که به ری حمله برَد و به حکومت ملک خاتون پایان دهد نپذیرفت و در عوض به هند لشکر کشید و هندیان مناطق متصرفی خودرا مسلمان کرد که در نیمه قرن 20 پاکستان را به وجود آوردند. قرن ها پاسخ ملک خاتون به نامه محمود غزنوی معروف و ضرب المثل بود. ملک خاتون [خاتون واژه ای تُرکی است به مفهوم بانوی بزرگ و بزرگزاده] در دوران حکومت شوهرش هم به او اندرز می داد و در دوران حکومت خود، از «صاحب ابن عباد» اندرز می گرفت. گورگاه سیده ملک خاتون واقع در شمال شرقی شهر ری از اماکن تاریخی ایران است.

در دنياي اقتصاد

زادروز دو اقتصاددان بزرگ؛ ادام اسمیت و جان کینز

پنجم ژوئن زاد روز دو اقتصاد دان بزرگ آدام اسميت و جان کينز است.

اسميت

ــ آدام اسميت اسكاتلندي (كه عادت شده است روز غسل تعميد اورا زادروزش به شمار آورند) در 1723 متولد شد. وي که يك "فيلسوف - اقتصاد دان" بود به پدر اقتصاد آزاد (اقتصاد بازار آزاد) معروف شده است. اسميت انگيزه و ابتكار فردي را در توليد ثروت موثر مي داند و بنابراين، عقيده اي متضاد با سوسياليسم را بيان داشته است كه باني سوسياليسم، مزدك ايراني در قرن ششم ميلادي بود. اسميت در كتاب معروف خود «ثروت ملل» عقايدش را تشريح كرده و به تعريف علل (انگيزه ها) و طبيعت پرداخته است. اسميت را باني کرسی درس اقتصاد و اقتصاد سياسي در دانشگاه بشمار آورده اند. وي بسال 1790 درگذشت.

کينز

ــ جان كينز انگليسي اقتصاددان بزرگ ديگر هم در همین روز (5 ژوئن) زاده شد. کينز که پدر «ماكرواكونوميكس» خطاب می شود و طرّاح «كنزيان اكونوميكس» است در سال 1936 فرضيه عمومي اشتغال، بهره و پول را نوشت و آن را در كتابي تحت همين عنوان منتشر ساخت و اصل «بيزنس سايكل» را به دست داد. وي بود كه مداخله دولت براي رساندن كشور به مرحله اشتغال كامل (به هر بها) و جلوگيري از ركود را امري لازم و ضروري اعلام كرد. دكتر كينز قواعد متعدد براي اصلاح ساختار اقتصاد به دست داده است. اين فرضيه پرداز اقتصادي لزوم ايجاد نظام بين المللي پول را مورد تاكيد قرارداد و به همين دليل، بسياري از اصحاب نظر، او را پدر صندوق بين المللي پول مي خوانند. كينز علاوه بر تدريس اقتصاد، سردبيري يك نشريه تخصّصي را هم برعهده داشت.

در قلمرو ادبيات

خودکشي ـ سرانجام شاعری که نخست وزیر چین بود

چو يوانChu Yuan شاعر بزرگ چين پنجم ژوئن سال 221 پيش از ميلاد (در آن سال مصادف با روز پنجم از ماه پنجم سال قمری چین) خودرا در رود "ميلو" در ايالت هونان غرق کرد و از آن زمان تاکنون، چینیان هر سال در این روز مراسمي برپا مي دارند و از جمله به رودخانه "ميلو" برنج مي پاشند.
"چو" که قبلا نخست وزير چين بود با جهانگيري "سائو " امپراتور وقت اين کشور از طريق توسل به نيروي مسلح که نتيجه اش خونريزي و آوارگي گروهي از مردم بود مخالفت کرد و به همين دليل سمت نخست وزيري را از دست داد و چون دليل مخالفت خودرا به صورت شعر درآورد و اشعار او به گوش امپراتور رسيد ناچار به فرار از شهر شد و مدتها در دشت و صحرا بسر برد و سرانجام از فرط ياس خودرا در رودخانه غرق کرد. وي هنگام خودکشي 72 ساله بود. برخي از ادیبان چيني "چو" را بزرگترين شاعر این کشور می دانند.
پنجم ژوئن سال 221 پيش از ميلاد با تطبيق تقويم ها و تبديل سال قمري چين به سال شمسي ميلادي به دست آمده است. محاسبات قبلي که گفته شده است دقيق نبوده سالروز خودکشي "چو" را 5 ژوئن سال 299 پيش از ميلاد نشان مي داد.

در قلمرو رسانه‌ها

روي جلد شماره 14 مجله روزنامک که خرداد 1394 به توزیع داده شد

روی جلد اين شمارهِ مجله بین المللی روزنامک (شماره 14 ـ خرداد 1394):

ساير ملل

مبدأ تقويم قومِ متمدن «مايا» که اروپاييانِ استثمارگر آنان را وحشي مي خواندند

پنجم ژوئن سال 8239 پيش از ميلاد، مبدا تقويم مايا Maya که قومي بسيار متمدن بود و در قسمت شمالي آمريکاي مرکزي (جنوب مکزيک امروز) مي زيست به حساب آمده است.
آثار تمدن «مايا» ها در جنوب و «آزتِک» ها در شمال مکزيک باقي مانده است. در قرن 15 ميلادي، نظام حکومتي پيشرفته هر دو قوم توسط اسپانيايي هاي مهاجم از ميان رفت.
مايا ها اينک در جنوب مکزيک و گواتمالا با فقر و عقب ماندگي زندگي مي کنند. دليل شکست آنان از اروپائيانِ مهاجم، تنها نداشتن اسلحه آتشين ـ توپ و تفنگ بود. کريستف کلمب در سال 1492 ميلادي با ورود به قاره آمريکا که تا آن زمان بر ساکنان ساير قاره ها ناشناخته بود راه تملّک سرزمين هاي اين قاره و قتل و استثمار بوميان آن را به روي اروپائيان باز کرد. اروپاييان بويژه انگليسي هاي مهاجر، بوميان را وحشي مي خواندند تا بتوانند آنان را نابود و اراضي و منابعِ شان را تصاحب کنند.

يک اثر تاريخي ازتِک در مکزيک

روزي كه رابرت كندي ترور شد

رابرت کندي

رابرت كندي داستان پيشين آمريكا، سناتور و نامزد وقت انتخابات مقدماتي حزب دمكرات براي رياست جمهوري كه پنجم ژوئن 1968 در راهرو هتل «امباسادور» شهر لس آنجلس هدف دو گلوله قرار گرفته بود 25 ساعت بعد (ششم ژوئن) درگذشت و باعث گسترش انواع شايعات شد كه هنوز پس از گذشت چند دهه به قوت خود باقي هستند.
    ترور رابرت كندي دو ماه پس ار قتل دكتر مارتين لوتر كينگ رهبر جنبش حقوق مدني سياهپوستان صورت گرفته بود. پس از جان اف كندي، سناتور رابرت دومين عضو خانواده ليبرال كندي ها بود كه كشته مي شد.
    در پي انصراف ليندن جانسون كه به سبب ادامه جنگ ويتنام زير انتقاد شديد قرارداشت از شركت در انتخابات، رابرت كندي خود را نامزد حزب حاكم دمكرات كرده بود و براي ايراد نطق انتخاباتي به لس آنجلس رفته بود. تا آن زمان در آمريكا هم مانند ساير كشورها، اعضاي مجالس مقننه فاقد محافظ مسلح بودند و «سرهان بشاره سرهان» قاتل سناتور رابرت توسط حاضران در هتل دستگير شده بود. احتمال داده شده است سرهان كه متولد بيت المقدس است چون رابرت كندي را حامي اسرائيل تشخيص داده بود تصميم به قتل وي گرفته بود. محكوم شدن سرهان به حبس ابد (كاليفرنيا در آن زمان مجازات اعدام نداشت) هم از شايعات و احتمال وجود توطئه اي بزرگتر نكاسته و انگيزه واقعي قتل همچنان در پرده ابهام است.
     با قتل رابرت كندي، زمينه پيروزي ريچارد نيكسون نامزد حزب جمهوريخواه هموار شد.

کندي پس از اصابت گلوله بر کف هتل افتاده و تني چند از حاضران در حال کمک کردن براي نجات جانش هستند

درگذشت رونالد ريگن چهلمين رئيس جمهوري آمريکا از بيماري فراموشي (نِسيان)

رونالد ريگن چهلمين رئيس جمهوري آمريكا كه ده سال با بيماري فراموشي (آلزايمر) دست و پنجه نرم كرده و حافظه اش را ازدست داده بود در 93 سالگي در پنجم ژوئن 2004 درگذشت.
ريگن ـ زماني بازيگر فيلم سينمايي و زماني ديگر فرماندار کاليفرنيا ـ در 69 سالگي به رياست جمهوري انتخاب شده بود كه انتخاب شدن در چنين سِني در تاريخ ايالات متحده آمريكا سابقه نداشت و به علاوه، بيش از هر رئيس جمهور ديگر آمريكا عُمر كرد. وي در دهه 1980 دوبار متوالي به رياست جمهوري آمريکا انتخاب شده بود.
بانو مارگارت تاچر که همزمان با رياست ريگن بر فدراسيون آمريکا، نخست وزير انگلستان بود هشتم اپريل 2013 و در 88 سالگي بر اثر بيماري آلزايمر درگذشت. هر دو آنان محافظه کار بودند و در مسائل جهاني هم انديشه و هميار.

روزي که غرب تصميم به افزايش شمار نظاميان ارتش افغانستان گرفت ـ تحليل اصحاب نظر

چهارم ژوئن 2010 دولت آمریکا و ساير اعضاي «ناتو» تصمیم گرفتند که تا پایان سال 2011 شمار نیروهای مسلح افغانستان به 172 هزار برسد. در آن زمان (ژوئن 2010) شمار نظامیان افغانستان 119 هزار و چهارصد نفر بود. طبق اظهار مقامات آمريکاييِ مربوط، دولت آمریکا در 9 سالِ پيش از آن (از زمان مداخله نظامي در افغانستان) 26 میلیارد دلار صرف نوسازی نیروهای مسلح افغانستان (آموزش و اسلحه) کرده بود.
    اصحاب نظر ضمن تحلیل آن تصمیم و این ارقام گفته بودند که شوروی سابق بیش از این مَبلَغ صرف کرد و موفق نشد. دولت مسکو از دهه 1930 به افغانستان اسلحه رایگان (بلاعوض) می داد که از دهه 1950 در پی امضای چند قرارداد دوستی و بی طرفی آن را افزایش داد.
    این صاحبنظران گفته بودند که نظام اجتماعی قبیله ای و فرهنگِ برتری جویی افسران نسبت به نظامیانِ زیردست و رقابت سران قبایل با یکدیگر و ... مانع از آن خواهد بود که ارتش افغانستان به صورت ارتشی که مورد نظر آمریکا و ناتو است درآید. انگلیسی ها که از دیرزمان این واقعیت را می دانسته اند سکوت کرده بودند. [دیدیم که پس از خروج نظامیان آمریکا در آگوست 2021 از افغانستان، ارتش این کشور نتوانست کار چشمگیری انجام دهد و طالبان دوباره به قدرت بازگشتند و از آن پس نامی از کارهای ارتش افغانستان در رسانه ها بین المللی دیده نشده است].

برخي ديگر از رويدادهاي 5 ژوئن

1783: ژوزف و ژاک مونگلفيرJ & J Montgolfier نخستين نمايش پرواز با بالون را در فرانسه انجام دادند.

1794: کنگره آمريکا با تصويب قانوني آمريکاييان را از خدمت در ارتش هاي خارجي ممنوع ساخت. بايد دانست که استخدام اتباع ساير کشورها در ارتش آمريکا منعي ندارد.

1806: جمهوري باتاويا Batavian Republic خِطِّه پادشاهي هلند شد.

1878: فرانسيسکو ويلا (پانچو ويلا) انقلابي بنام مکزيک به دنيا آمد.

1967: جنگ شش روزه عرب و اسرائيل آغاز شد.

1932: «کريستي براون» داستان نگار ايرلندي در شهر دوبلين به دنيا آمد.

1945: چهار فاتح جنگ جهاني دوم در جبهه هاي اروپا ـ روسيه، آمريکا، انگليس و فرانسه ـ اعلام کردند که از اين پس حاکم بر آلمان هستند که يک ماه بود به اشغال آنها در آمده بود.

1984: بانو اينديرا گاندي نخست وزير وقت هند دستور تصرف نظامي «معبد زرّين سيک ها» در پنجاب را صادر کرد. صدها سيک در آنجا پناه گرفته بودند که بسياري از آنان در پي صدور دستور بانو گاندي و حمله نظاميان به معبد کشته شدند. همين اقدام سبب شد که بعدا دو نظامي سيک بانو گاندي را در اقامتگاهش ترور کنند.

2010: به نوشته رسانه ها در اين روز، آژانس بین المللی انرژی اتمی در گزارشی اشاره کرده بود که ایران اورانیوم کافی و لازم برای ساخت دو بمب اتمی را در اختیار دارد. قبلا گفته شده بود که ایران از مرحله غنی سازی چهار درصدی به مرحله 20 درصدی رسیده است که برای موارد صنعتی و پزشکی لازم است. ساخت سلاح هسته ای نیاز به اورانیوم غنی شده 90 درصدی دارد.

پيام‌هاي تازه

ابراز ترديد به ايجاد پُست تازه معاونت رئيس جمهور در امور ميراث فرهنگي و ابراز ترديد به اصالت دوباره سازي پر هزينه ارگ بم

در چند پيام كه اين نگارنده پس از وقوع زلزله مرگبار بَم (سال 2004) دريافت داشت سئوال شده بود كه آيا به حالت اول درآوردن «ارگ بم» عمل درستي است يا نه؟. در اين پيامها، ارسال کنندگان با اشاره هايي ايجاد پست تازه معاونت رئيس جمهور در امور ميراث فرهنگي و انتصاب افراد مشخص در اين رابطه را به بازسازي پرهزينه ارگ بم و ... ارتباط داده و به اصالت کار ابراز ترديد کرده اند.

    به نظر اين نگارنده، آثار باستاني را بايد به همان صورتي كه هستند و در آن قرار مي گيرند حفظ كرد. مردم مي خواهند همان مصالح را حتي اگر روي هم انباشت شده باشند ببينند و گذشته در آنان تداعي شود. بوي قديم و زحمات و مهارت و هنري كه براي ساخت ابنيه بكار رفته حس كنند، بنابراين ، بازسازي آثار تاريخي عملي قابل قبول نمي تواند باشد. بايد آنها را به همان صورت حفظ كرد. هر دوباره سازي به قدمت آنها آسيب مي زند و به جاي اصل، بنايي تازه به دست مي دهد. به جاي دوباره سازي، بايد با تعبيه چارچوب آهني، شيشه اي و ابزار هاي حفاظتي ديگر از تخريب بيشتر و از ميان رفتن بقايا جلوگيري شود. مردم مي دانند كه ابنيه بر اثر مرور زمان و حوادث طبيعي و رويدادهايي نظير جنگ ويران مي شوند، لذا همان ويرانه ها برايشان جالب است و براي اين كه بتوانند اصل بنا را مجسم كنند، تصوير و نقشه آن را روي تابلو بزرگي ترسيم مي كنند و با اشاره به تاريخچه بنا و حوادثي كه بر آن گذشته در كنار بنا در تالار پذيرايي از بازديد كنندگان قرار مي دهند و بروشورهاي متعدد درباره اش به چاپ مي رسانند و توزيع مي كنند. اگر ما تخت جمشيد را كه در جهان منحصر به فرد است از نو بسازيم كه ديگر آن تخت جمشيد دو هزار و پانصد ساله نخواهد بود. در مورد ارگ بم كه تا اوايل قرن جاري به صورت سربازخانه از آن استفاده مي شد بايد توجه داشت كه يك عمارت خشت و گلي بوده و از خشت خام ساخته شده است. نظير آن در استان كرمان، بازهم وجود دارد. براي مثال؛ اگر در نيم راه بم به كرمان به شهر كوچك « راين » واقع در دامنه كوه هزار سفر كنيد قلعه اي به همان صورت خواهيد ديد . در كنار قلعه ( ارگ ) راين، قلعه قديمي تري هم ديده مي شود كه ويرانه اي بيش نيست. قدمت تاريخي « راين » بيش از بم است. اگر قرار باشد ارگ بم با هزينه سنگين و در حالي كه سالخوردگان وطن ما هنوز از باز نشستگي عمومي برخوردار نشده اند دوباره سازي شود، بهتر است نخست اين كار را ازبازسازي! قلعه اردشير ساساني در داخل شهر كرمان كه قطعا مي دانيم از عمر آن دست كم 1700 سال مي گذرد و بر فراز تپه اي قرار گرفته است آغاز كرد و ....

درباره متوقف ساختن نيکلاس کريستف روزنامه نگار آمريکايي در فرودگاه مهرآباد در سال 2004

Nicholas Kristof

پنجم ژوئن 2004 پيامي از يك بازديد كننده اين سايت در آمريكا دريافت شده كه نوشته بود: اخيرا مقاله اي از «نيكلاس كريستف» نويسنده نيويورك تايمز در باره سفرش به ايران و تحقيق از او در فرودگاه مهرآباد هنگام خروج خواندم كه همزمان در چند روزنامه آمريكايي ديگر هم چاپ شده بود و از اين عمل ماموران جمهوري اسلامي در مهر اباد تعجب كردم زيرا که قبلا بايد حدس مي زدند که چنين رفتاري با يک روزنامه نگار، بازتاب جهاني خواهد داشت و ... . فرستنده پيام سپس پرسيده است كه چرا؟.

     - از اين خواننده مطالب تاريخ بايد خواست كه به اظهارات محمد خاتمي رئيس جمهور (وقت) كه اشاره به تعدد سازمانهاي اطلاعاتي در ايران كرده بود مراجعه كند و پاسخ خود را از لا به لاي آن دريافت دارد.
     نگارنده هم قبول دارد وقتي وزارت امور خارجه يك كشور به يك روزنامه نگار ويزاي ورود بدهد، متوقف ساختن او در فرودگاه براي پاسخ دادن به چند سئوال، آن هم هنگام خروج از كشور ضرورت ندارد. به علاوه ، بايد به حرفه و روش و طرز تفكر و موقع اجتماعي فرد توجه داشت. يك روزنامه نگار هنگامي مقاله نويس و داراي ستون در يك روزنامه بزرگ مي شود كه به ارشديت برسد و چنين فردي از شهرت و نفوذ برخوردار است و دست كم مقامات وطنش او را مي شناسند و در انظار به اسم كوچك خطاب مي كنند. به علاوه، خلاصه ي مقاله هاي يك روزنامه نگار ارشد و صاحبنظر پس از انتشار به اطلاع سياسيون، و دولتمردان از جمله سران كشورهاي ديگر مي رسد. نزديك به يك قرن است كه براي اين منظور بولتن هاي ويژه براي سران و مقامات بلند پايه كشورها تهيه مي شود و هر مقام مطابق سياست و منفعت خود از محتواي اين مقالات استفاده مي كند و سند قرار مي دهد. بنابراين، عقل سليم برانگيختن بدبيني چنين روزنامه نگاري را تاييد نمي كند؛ مگر اين که سند ارتکاب جرم از سوي او در دست باشد.

    ***
    نيکلاس کريستف متولد 27 آوريل 1959 از سال 2001 داراي ستون ثابت در نيويورک تايمز است. وي که درآستانه 25 ساله شدن پاي به حرفه ژورناليسم گذارده است در تحقيق و گزارش نقض حقوق بشر و سوء استفاده از انسان شهرت جهاني يافته و براي کسب خبر و تحقيق در اين زمينه به بيش از يکصد کشور مسافرت کرده است. نيکلاس که يک آمريکايي رومانيايي تبار است به زبان عربي آشنايي دارد. او شش ماه پيش از تعرض نظامي آمريکا به عراق از نقشه حمله آگاه شده بود و ضمن چند مقاله با اين عمل مخالفت کرده و نوشته بود که اين کار نظم جهاني را برهم خواهد زد. وي دوباره برنده جايزه پوليتزر شده است.

مطالعه اين سايت و نقل مطالب آن با ذكر ماخذ (نشاني کامل سايت و نام مولف آن) آزاد است، مگر براي روزنامه هاي متعلق به دولت و دستگاههاي دولتي؛ زيرا كه مولف اين سايت اكيدا «روزنامه نگاري» را كار دولت نمي داند. روزنامه عمومي به عنوان قوه چهارم دمكراسي بايد كاملا مستقل از دولت و سازمانهاي عمومي باشد تا بتواند رسالت شريف خود را به انجام برساند.

تماس با مولف:

editor (a) iranianshistoryonthisday.com
n.keihanizadeh (a) gmail.com