Iranians History on This Day

روز و ماه خورشيدي و يا ميلادي مورد نظر را انتخاب و كليد مشاهده را فشار دهيد

ميلادي

خورشيدي

23 اكتبر

جستجو:

هديه مولف

اين سايت مستقل و بدون كوچكترين وابستگي؛ هديه ناچيز مولف كوچك آن به همه ايرانيان، ايراني تبارها و پارسي زبانان است كه ايشان را از جان عزيزتر دارد ؛ و خدمتي است ميهني و آموزشي كه خدمت به ميهن و هموطنان تكليف و فريضه است كه بايد شريف و خلل ناپذير باشد و در راه انجام تكاليف ميهني نياز به حمايت مادي احدي نبايد باشد، و نخواهد بود. انتخاب موارد براي نگارش و عرضه در سايت نظرشخص مولف است.

لينک به اين صفحه

ايران

حكمران گرجستان و مسئله ماليات معوقه

حكمران گرجستان كه دو سال بود از پرداخت ماليات اين سرزمين به خزانه ايران (دولت صفويان) تعلل كرده بود پس اين كه شنيد، شاه وقت صفوي سپاهي را از پايتخت روانه گرجستان كرده است در نامه اي كه به تاريخ 23 اكتبر 1580 ميلادي به «ميرزا سلمان» وزير مربوط دولت صفوي نوشت آمادگي خود را براي تاديه ماليات معوقه اعلام داشت و از تاخيري كه حاصل شده بود پوزش خواست.
اين تاريخ (23 اکتبر 1580) پس از تطبيق تقويم ها توسط مورخان روس به دست داده شده است. گرجستان تا اوايل قرن نوزدهم وابسته به ايران بود.

نقل اين مطلب بدون ذکر نشاني پايگاه و نام مولف (نوشيروان کيهاني زاده) ممنوع است زيرا که نتيجه تحقيقات شخص وي و نظر اوست.

قرارداد مارس 1857 انگلستان با ايران و جداکردن هرات و مناطق اطراف آن منحوس تر از معاهده تركمن چاي

هر استاد تاريخ معاصر ايران و هر نويسنده تاريخ عهد قاجاريه در بيانات و نوشته هايش از قرارداد چهارم مارس 1857 انگلستان با ايران كه در پاريس تنظيم و امضاء و در بغداد مبادله شد به عنوان نمونه بارزي از تحميلات عصر استعمار (نوع قديم آن) و منحوس تر از عهدنامه تركمن چاي نام برده و از ايرانيان خواسته است كه آن را به دقّت بخوانند و از ياد نبرند تا تکرار نشود كه «ضعف» بدبختي بزرگي برايشان خواهد بود.
     سي ام مهرماه 1331 روزنامه هاي تهران به مناسبت قطع مناسبات ايران با انگلستان و بسته شدن ساختمان سفارت دولت لندن در خيابان فردوسي، براي دومين بار پس از 93 سال ـ به ماجراي نخستين قطع رابطه كه مربوط به لشكر كشي انگلستان به ايران و جدا كردن هرات و مناطق اطراف آن از پيكر ايران بود مشروحا اشاره كرده و متن قرارداد مورخ چهارم مارس 1857 دو كشور را به چاپ رسانده و از باب تهديد، يادآور شده بودند كه فصل هفتم اين قرارداد كه منجر به جدايي هرات شد به دولت ايران اين حق را داده است كه اگر از ناحيت افغانستان احساس خطر كند بتواند لشكر به افغانستان بكشد و منطقه خطر را متصرف و اصحاب خطر را تنبيه و مجازات كند. تنها در فصل هفتم از اين قرارداد 15 فصلي چنين امتيازي به ايران داده شده بود و اين كوتاه آمدن هم به اين سبب بود كه سربازان ايراني سريعا مناطق شرقي وطن خود (افغانستان امروز) را كه انگليسي ها مي خواستند براي جلوگيري از پيشروي روس ها به سوي آسياي جنوبي در اختيار گيرند تخليه كنند. انگليسي ها كه به منظور فشار وارد آوردن بر ايران، با دادن اعلان جنگ و لشکرکشي منطقه بوشهر، چند جزيره و مناطقي در خوزستان را تصرف كرده بودند نيروي زميني كافي در هند نداشتند كه غرب افغانستان را هم از بدنه ايران جدا کنند. به علاوه، احتمال كمك نظامي روسيه هم به ايران مي رفت.
    خواندن ساير فصول قرارداد پاريس دردآور است ازجمله اصل چهارم مبني بر مجبور كردن ايران به عفو ايرانياني كه در اين جريانات از انگليسي ها حمايت كرده بودند و ....
    سرزميني که انگليسي ها نام افغانستان بر آن نهاده اند نزديک به 24 قرن بخش اصلي ايرانزمين بود و بسياري از مردم آن لقب پارسيبان = پارسيوان داشتند. بيشتر قهرمانان و مبارزان کسب استقلال و حاکميت ايران ازجمله يعقوب ليث از آن منطقه بودند و همچنين نخستين شعراء پارسي گو و نويسندگان. شهر هرات سال ها پايتخت ايران و حاکم نشين خراسان بود.

عهدنامه رعايت بيطرفي و تأمين متقابل، ميان ايران و شوروي ـ نگاهی به فروپاشی اتحاد شوروی

23 اكتبر 1927 (یکم آبان 1306) عهدنامه رعايت بي طرفي و تأمين متقابل كه ميان تهران و مسكو امضاء شده بود مبادله شد. اين عهدنامه هشتم مِهرماه همين سال ميان دو دولت تنظيم شده بود كه پارلمان ايران با تصويب يك ماده واحده در 27 مِهرماه مبادله و اجراي آن را قانوني ساخته بود. تا كنون به لغو اين عهدنامه كه داراي هشت فصل است اشاره نشده است.
پس از فروپاشيِ اتحاد شوروي ـ اتحادیهِ 15 گانه که بر جای روسیه تزاری نشسته بود ـ بدون رفراندم سراسری که دومای روسیه ضمن مصوّبه ای آن را غیرقانونی خوانده است، روسيه فدراتيو متعهد به رعايت قرادادهاي آن دولت شده (دولت روسیه سیالیستی ـ دولت اتحاد شوروی) شده است.
اتحاد شوروي که برجاي امپراتوريِ يکپارچه روسيه نشسته بود با اين شرط به دست سه نفر و در پی یک ضیافت عَرَق خوری در جنگل، منحل شد که تبديل به يک جامعه مشترک المنافع شود. انحلال شوروي که به تصميم سه مقام ازجمله يک معتاد به الکل صورت گرفت مطابق تعاريف مربوط و استانداردها نبود يعني که بدون برگزاري يک رفراندم سراسري صورت گرفت و نظر مردم جماهيريه در باره تبديل وضعيت استعلام نشد که جاي اعتراض به این نوع فروپاشی باقي است، بویژه که رفراندم جدایی کاتالونیا (منطقه ساحلی شمال شرقی اسپانیا و بارسلونا بزرگترین شهر آن) از اسپانیا که جز در یکی دو قرن اخیر حاکمیّت جداگانه داشته و نیز رفراندم کُردستان عراق با 93 درصد رای موافق، از سوی مادرید و بغداد غیرقانونی خوانده شده اند.

مسئله تورّم پول در ايرانِ 1322و ايرانِ 1392 ـ استخدام اقتصاددان و کارشناس خارجی برای حل مسئله تورّم در دهه 1320 ـ تورّم 40درصدي شهريور1392

23 اكتبر 1943 (یکم آبان سال 1322) که ایران بمانند دهه 1390دچار تورّم پول (اصطلاحا کثرت نقدينگي) و در نتيجه گرانی اجناس شده بود، مجلس شوراي ملي برای حل مسئله، با استخدام شماری اقتصاددان و ازجمله 60 كارشناس امور پول، ماليات و استخدام از آمريكا موافقت كرد. در آن زمان، تصوّر انتقال الکترونیکی پول و خرید و فروش از این طریق که با توسل به آن، حجم نقدینگی به چشم نیاید به ذهن هم نمی آمد که اینک (دهه دوم قرن 21) در برخي نقاط به آن عمل می شود که تاثير آن ظاهري است.
    در آن زمان (پاییز 1322) استدلال شده بود كه مسائل مالی و اقتصادی ایران نتیجه بی تدبیری دولت و تأمین كسري بودجه از محل انتشار اسكناس جديد و نیز فشار متفقین که ایران را در اشغال نظامی داشتند به انتشار بیش از حد اسکناس جدید بوده است که از نظر علم اقتصاد، کار نادرستي است و حل آن به دست کارشناس ایرانی که امکان دارد تحت نفوذ دولت قرارگیرد امکان پذیر نیست. قرار شده بود که این کارشناسان در وزارت دارایی (مالیه) که بر امور مالی و اقتصادی ایران نظارت داشت مستقر شوند. جمع آوری اسکناس های اضافی (نقدینگی زائد، پول بدون پشتوانه در دوران استاندارد طلا که در آن زمان، پایه و ضابطه چاپ اسکناس بود) تنها با وضع مالیات های تازه و جمع آوری مالیات های عقب افتاده، واردات بر حسب فهرست مصوّب با توجه به نبود و یا کمبود و ناتوانی از تولید آن کالا در داخل و نیز قطع کامل ورود کالا از خارج به صورت قاچاق صورت خواهد گرفت و نيز اِمساک در پرداخت های دولت [صرفه جویی].
     از شهريور 1320 و اشغال نظامی ایران توسط نیروهای دولت لندن و دولت مسکو، و در نتيجه تضعيف دولت و ناامن شدن كشور، كار جمع آوري ماليات مختل شده بود و قوانین مالیاتی وقت که برپایه اوضاع سابق (دهه های 1300 و 1310) وضع شده بود، مطابق وضعيت روز نبودند و باید بازنگري و دوباره نویسی مي شدند. [آمریکا در شهریور 1320 که ایران و آن هم در پی خیانت و خریداری شدن چند فرمانده نظامی، سیاستباز و دولتمرد اشغال نظامی شده بود هنوز گام به جنگ جهانی دوم نگذارده بود.].
     ايران از سال 1352 (1973 ميلادي) و افزايش درآمد ارزي تا سال 1357 (سال انقلاب) نيز دچار تورّم پول شده بود که نتيجهِ سوء تدبير و سياست های خلاف منطقِ مقامات وقت بود. دولت وقت در آستانه افزايش درآمدِ حاصل از صادرات نفت، ريال را از استاندارد طلا خارج کرده بود تا دستش براي چاپ اسکناس باز باشد و با اين کار، تورم ايجاد شده بود. مورّخان همين تورّم پول را که برشانه طبقه کم درآمد سنگيني و ايجاد خشم و ناخرسندي مي کرد از علل انقلاب ايران بشمار آورده اند. «تاریخ ملل» نشان داده است که تورّم پول، فساد اداری و نفوذ طبقه خاص در یک جامعه از عوامل گسترش فاصله طبقات فقیر و غنی از هم بوده که با یک جرقه به قیام و انقلاب انجامیده است.
    خبرگزاری تَسنیم 14 اکتبر2013 (22 مهرماه 1392) گزارش کرده بود که ولی‌الله سیف رئیس بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران [که در تابستان 1397 از این سمت کنار رفت و معاون ارزی او بازداشت شد] ضمن اشاره به تورّم 40 درصدی پایان شهریورماه 1392 و تورّم 30.5 درصدی پایان سال 1391 گفته بود که پیش بینی می‌شود تا پایان سال [سال 1392] با توجه به برنامه‌ریزی‌های صورت گرفته و برقراری انضباط در رابطه با کنترل نقدینگی، متوسط تورّم به حدود 36 درصد برسد.
    به گزارش تَسنیم، رئیس بانک مرکزی گفته بود که حجم نقدینگی (در مهرماه 1392) 500 هزار میلیارد تومان است (بود) که این رقم خیلی بالاست. رشد نقدینگی (اسکناس و چک بانک) در 6ماهه اول سال 1391 حدود 15.8 درصد بود. سیف همچنین از رشد اقتصادی منفی 5.8 درصدی در پایان سال 1391 خبر داده بود.
    رئیس کل بانک مرکزی [رئیس وقت] در رابطه با تورّم وقت گفته بود که به‌قول یکی از دوستان، «مسکن مِهر» از جیب ضعفاء ساخته شد، چراکه تورّم حاصل از اجرای این طرح ِ «48 هزار میلیارد تومانی» را مردم ضعیف [توده ها] تحمّل کرده اند. حجم نقدینگی باید 100 هزار میلیارد تومان باشد نه 500 هزار میلیارد تومان.
     ــ پرداخت یارانه به اتباع جمهوری اسلامی (پول جیبی و به گفتهِ برخی از سیاستمداران آمریکا، با هدف تداوم حمایت) که دولت دهم برقرار کرده است از عوامل افزایش نقدینگی (به جریان گذاردن اسکناس اضافی ـ توزیع آن در جامعه که گرانی و ... به دنبال دارد) و به عبارت دیگر تورّم پول بشمار می آید. معاون برنامه‌ریزی و نظارت رییس‌جمهور و سخنگوی دولت یازدهم بیستم مهرماه 1392 (12 اکتبر2013) گفته بود که دولت هر ماه تقریبا 3500 میلیارد تومان یارانه [کمک نقدي به اتباع] توزیع می‌کند که در پرداخت این یارانه نقدی، هرماه حدود یک هزار میلیارد تومان کسری دارد. [که برای تامین آن باید از بانک مرکزی ـ بانک ناشر اسکناس ـ قرض بگیرد].
     ــ طبق گزارش‌ صندوق بین‌المللی پول، میزان تورّم پول در ایران در سال 2013 بالاترین تورّم پول میان 188 کشور جهان بود. سال 2012 کشور بلاروس با تورّم 50 درصدی و بالاتر، این مقام را داشت که تورّم این کشور در سال 2013 با تلاش دولت و اجرای برنامه صرفه جویی ها (اصطلاحا؛ اقتصاد مقاومتي) و افزایش مالیات ها به 17 درصد کاهش یافته بود.

داستان دوساله شدن دوره سناي ايران

23 اكتبر 1952 (يکم آبان 1331) در پي انتشار مقاله اي در روزنامه «باختر امروز» كه سناتورها (همان شخصيت هاي کهنسال قديمي) مجري سياست هاي انگلستان در ايران هستند كه نوعي خيانت است، مجلس شوراي ملي با تصويب يك طرح فوري، دوره سنا را به دو سال تقليل داد.
    سناتور ها براي اعتراض به اين مصوّبه به بهارستان رفتند، ولي آنان را به مجلس شوراي ملي راه ندادند.
    مجلسيان و احزاب براي جلوگيري از خودداري شاه از امضاي مصوبه مجلس شوراي ملي از مردم خواستند كه كمك كنند و مردم به خيابانها ريختند و شاه را تهديد كردند كه اگر مصوبه را امضاء نكند خواهان لغو سلطنت خواهند شد و شاه مصوبه را پنجم آبان (چهار روز بعد) امضاء كرد.
     اين قانون نيز همانند ساير قوانين مصوّب ِ دوران حكومت دكتر مصدق، بعدا لغو شد.

ادامه محاكمه و اعدام افسران كمونيست ايران و خشم مردم، خشمي كه به عقده تبديل شد و باقي ماند

23 اكتبر 1954 (یکم آبان سال 1333) چهار تَن از 11 افسر گروه سوم نظاميان كمونيست ايران به اعدام و هفت تَن ديگر به حبس ابد محكوم شدند. هيچكدام از آنان، نه از عمل خود ابراز پشيماني و نه از شاه درخواست بخشودگي كرده بودند. آنان هم مانند افسران دسته اول و دسته دوم پيروي از يك مَكتَب سياسي و يك نظريه اقتصادي ــ اجتماعي را كه بستگي به متمايل فرد و احتمالا ريشه در نهاد او دارد، تا اين حد عملي مجرمانه ندانسته و گفته بودند كه «اقدام» مي تواند جرم تلقي شود، نه صرفا «انديشه». آنان در جریان براندازی 28 اَمُرداد با واحدهای خود به کمک مصدق نیامده بودند. سازمان نظامی حزب توده یکصد تا دویست افسر و عمدتا سرهنگ و سرگرد در ارتش، ژاندارمری و پلیس داشت. به علاوه، صدها نظامی هوادار (نه، عضوی رسمیِ دارای کارت حزب و شماره حزبی).
     روز بعد (دوم آبان) هم چهارمين دسته افسران كمونيست در پي محاكمه اي نسبتا كوتاه محكوم شدند. مجازات چهار تن از اعضاي اين دسته اعدام و دو تَن ديگر حبس دائم تعيين شده بود.
    هشتم آبان شش افسر و هفدهم آبان پنج افسر ديگر از محكومان گروههاي دوم، سوم و چهارم تيرباران شدند كه سرهنگ جلالي، سرهنگ افشار بكشلو، سرهنگ جمشيدي و سرگرد وكيلي در ميان آنان بودند. بيشتر افسران دستگير شده در ساعات فراغت خود در سالهاي 1331 و 1332در دبيرستان هاي دولتي كشور كه اين دبيرستان ها به دليل ضعف مالي دولت وقت (ناشي از محاصره اقتصادي) دچار كمبود دبير شده بودند به رايگان تدريس كرده بودند.
     اعدام اين افسران سبب شد كه مردم خشمي را كه نسبت به حزب توده داشتند كه چرا با اين توان نظامي، كودتاي 28 اَمُرداد را در هم نشكسته بود فراموش کنند و بيش از پيش ضد دولتي شدند. وجود فرمانداري نظامي و منع رفت و آمد شبانه و محدوديت اجتماعات و سانسور مطبوعات مانع هرگونه اقدام ملت بود و لذا خشم آنان را به عُقده تبديل كرد و تا سال 1357 باقی ماند.

سالروز تاسيس تلويزيون دولتي ايران و گسترش آن ـ قطع سانسور از اخبار رادیوتلویزیون با ایستادگی رضا قطبی که تحوّل بزرگی در ژورنالیسم ایران بود

رضا قطبی

یکشنبه شب ـ یکم آبان 1345 (مصادف با بيست و پنجم اکتبر 1966) نخستين فرستنده تلويزيون دولتي به نام شبكه ملّي آغاز بكار كرد (عنواني در برابر تلويزيون غيردولتي آن زمان كه از 1337 فعاليت مي كرد و حبیب ثابت متولّد 1901 در تهران و متوفّی در 20 فوریه 1990 در لُس آنجلس آن را تأسیس کرده بود). کار تلویزیون ملّی تا چهارشنبه چهارم آبان آن سال ـ زادروز شاه ـ جنبه آزمایشی داشت. مهندس رضا قطبی متولّد 1318 هجری خورشیدی و قبلا یک پان ایرانیست مدیریت تلویزیون ملّی را به دست داشت و مدیریت او بر این سازمان و ادغام همه رادیوـ تلویزیونهای کشور در 1350 (1971) در یک سازمان ملّی تا بیستم شهریور 1357 (سه روز پس از کشتار میدان ژاله به دست عوامل فرمانداری نظامی) ادامه داشت که در این روز کناره گیری کرد.
     رضا قطبی فارغ التحصیل مهندسی در فرانسه با جذب ماهرترين روزنامه نگاران وقت از جمله «مصطفي قريب» موفق شد با پخش اخباري جامع و بدون سانسور دولتی و خود سانسوري، انبوه مخاطبان را به خود جلب كند و همين امر كمك به تصويب بودجه این سازمان مستقل در مجلس و بعدا قانون يكي شدن راديو ـ تلويزيونهاي ايران كرد كه اجراي آن در سال 1350 (1971) تكميل و صدا وسيما با خبرگزاري مستقل خود به وجود آمد و در محل فعلي ــ جام جم ــ مستقر شد.
    پیش از تأسیس تلویزیون ملّی، اخبار رادیو دولتی و تلویزیون غیردولتی در چارچوب یک دستورالعمل دولتی تنظیم و پخش می شد و اخبار که در خبرگزاری پارس تنظیم می شد، پیش از پخش به اطلاع وزیر مربوط و یا معاون سیاسی او می رسید ـ تلفنی و یا حضوری. [عادت بر این شده بود که سردبیر وقت اخبار شبانگاهی و بامدادی را تلفنی برای آنان بخواند تا پس از گرفتن اُکِی به پخش دهد، بولتن شوند و برای رسانه ها ارسال. زیراکه وزیر و معاون در آن ساعات در خانه بودند].
     رضا قطبی که عمیقا دیدگاه ناسیونالیسی داشت، بدون اعتناء به خطوط قرمز ساواک، تصمیم گیری درباره اخبار را ـ جز اخبار مورد نظر شخص شاه ـ به سردبیران واگذار کرده بود که بر حسب اهمیتِ خبر، انتخاب و تنظیم ژورنالیستی کنند و مستقیما و بدون گرفتن اُکِی به پخش بدهند و تا آخرین لحظه کنارگیری (پس از 12 سال مدیریت) این سیاست خودرا که بارها مورد انتقاد ساواک قرار گرفته بود تَرک نکرد و از دست ساواک برای آسیب زدن به او (به سبب پسر دائی فرح پهلوی بودن) کاری بر نمی آمد. بدون سانسور شدن اخبار رادیوتلویزیون ملّی سبب شد که دو روزنامه بزرگ وقت و نیز روزنامه آیندگان در برابر سانسورهای ساواک دست به مقاومت بیشتری بزنند که تحوّل بزرگی بود.
     پس از ادغام راديو دولتی و سایر رادیو تلویزیون ها با تلويزيون ملّی و ایجاد سازمان رادیوتلویزیون، تورج فرازمند سردبير اسبق روزنامه اطلاعات و مفسر راديو ايران مدير اخبار راديو شد که مرتضي اُخوّت معاونت اورا برعهده داشت، و ايرج گرگين مدير اخبار تلويزيون. غلامحسين صالحيار سردبير پيشين روزنامه اطلاعات و خبرگزاري پارس و اولين سردبير آيندگان نيز براي سازمان راديو ــ تلويزيون ملي، يك خبرگزاري مستقل حرفه ای به وجود آورد به نام «واحد مركزي خبر» که بعدا تغيير نام داده شده است. صالحیار بسیاری از ژورنالیست های حرفه ای کشور و دبیران میزهای روزنامه ها و خبرگزاری پارس را وارد کار خبر در سازمان رادیوتلویزیون ملی کرد.
    پس از کناره رضا قطبی، طولی نکشید که بسیاری از کارکنان اخبار سازمان رادیو تلویزیون ملّی دست از کار کشیدند و به اعصتاب 61 روزه ژورنالیست ها پیوستند. شاپور بختیار آخرین نخست وزیر نظام سلطنتی «مسعود برزین» روزنامه نگار بنام ایران را مدیر این سازمان کرد و برزین طرح شورایی شدن اداره «سازمان رادیوتلویزیون ملی» را و حتی بیشتر برنامه ها را تنظیم کرد که انقلاب پیروز شد. در جریان پیروزی انقلاب، کارکنان کمونیست رادیوتلویزیون آن را متصرف و چریک های فدائی خلق نگهبان آن شدند. این وضعیت بسیار موقّتی بود و آیت الله خمینی صادق قطب زاده را به مدیریت سازمان منصوب کرد و کار اخراج فله ای کارکنان آغاز شد.
    قانون اساسی جمهوری اسلامی اصل 175 خودرا به سازمان رادیو تلویزیون ملّی اختصاص و عزل و نصب رئیس آن را در دست مقام رهبری قرارداد و شورایی مرکب از نمایندگان سه قوه را ناظر مشترک بر این سازمان کرد. به این ترتیب، سازمان رادیوتلویزیون جمهوری اسلامی شخصیتی مستقل یافت. در بازنگری قانون اساسی و باز در اصل 175، تأکید شد که در این سازمان، آزادی انتشار مطالب طبق موازین اسلامی باید تأمین شود.

ايرج گرگين

تورج فرازمند

غلامحسین صالحیار در سالخوردگی

رضا قطبی و دکتر منوچهر آزمون معاون سیاسی و خبری وقت وزارت اطلاعات و جهانگردی (ارشاد). دکتر آزمون به رغم بودن نوه آیت الله شیخ فضل الله نوری، پس از انقلاب اعدام شد

گزارش روزنامه اطلاعات درباره تأسیس تلویزیون ملّی ایران

روزنامه اطلاعات آغاز بکار تلویزیون ملی ایران در یکم آبان 1345 را که در ساعات اوایل شب انجام شده بود در صفحه اول شماره 12114 خود ـ دوشنبه دوم آبان 1345 (26 اکتبر 1966) چنین گزارش کرده بود:

خواست کمپانی های نفتي غرب از شاه در اکتبر 1973 (آبان 1352) ـ مسائل ناشي از پول بادآورده نفت، انقلاب و تغيير نظام حکومتي

23 اكتبر 1973 (يکم آبان 1352) در پي تحريم و قطع صدور نفت ممالک عرب به كشورهاي غرب، مديران کمپانی های نفتي غرب به تهران وارد شدند تا از شاه بخواهند؛ توليد نفت ايران تا آن حد بالا رود كه كمبود شديد در بازارهاي جهاني روي ندهد و بهاي سوخت زياد بالا نرود. آثار تحريم نفتي عرب سالهاي بر اقتصاد غرب ديده مي شد. ايران از جمله كشورهايي بود كه به تحريم نفت نپيوسته بود و با اين عمل، هم پول فراواني به دست آورد و هم دشمنان بيشتري. کشورهاي عرب با هدف گرفتن انتقام از غرب که در جنگ مصر و اسرائيل از اسرائيل حمايت مي کردند، صدور نفت به کشورهاي عضو آن بلوک و نیز ژاپن را تحريم کرده بودند.
برخي نوشته اند که همان پولِ بادآورده به تغيير نظام حکومتي ايران کمک کرد، زيرا که، اسراف و لوکس گرايي پديد آمد، پولدارها پولدارتر شدند و چون نرخ ارز به رغم تورم پول (ريال) ثابت مانده بود، برخي از افراد با فروش مستغلات خود که بهاي آنها ظرف سه ـ چهار سال چند برابر شده بود دلارهاي نفتي را خارج ساختند و يا لوکس گرا شدند که بر کينهِ طبقه بي پول افزود که دستش از آن پول کوتاه بود و به محض مشاهده جرقه انقلاب به آن پيوست و ....
درآمد بي سابقه ايران از نفت در آن سال ها، فاصله فقير و غني در جامعه کشور را دفعتا چند برابر کرده بود و وقوع انقلاب قابل پيش بيني بود و نیاز به یک جرقه داشت.

ريشه هاي بيماري مزمن ايران از زبان دكتر علي اميني - مطلبي که بايد دقيقا به آن توجه شود

علي اميني

علي اميني ديپلمات، سياستمدار، وزير و نخست وزير پيشين كه 12 دسامبر 1992 در پاريس درگذشت و در جريان انقلاب بارديگر دست به فعاليت سياسي زده بود در مصاحبه اي كه در لندن انتشار و سي ام مهر سال 1357 در روزنامه هاي تهران انعكاس يافت گفت كه تنها برحسب وظيفه ملّي و ميهني ريشه هاي بيماري مزمن وطن را عيان مي كند تا مورد توجه قرار گيرد و درمان شود.
وي سپس به تشريح اين ريشه ها پرداخته و گفته بود: در ايران، ريشه بيماري بايد كنده شود؛ نه عمل تسكين درد. در طول دهها سال گذشته به «ايرانِ بيمار» فقط داروي مسكن داده شد و درد باقي ماند. درد ايران با آزادي زندانيان سياسي، افزايش دريافتي كارمندان دولت و دادن پايه و گروه تازه به آنان، لغو سانسور مطبوعات و انحلال اداره نگارش (بازبيني كتابها پيش از انتشار)، آزادي زيارت عتبات و ... درمان نمي شود. يك ريشه بيماري ايران در سازمانهاي قضايي ناسالم اين كشور نهفته است و اين دستگاه از آغاز كار ناسالم بوده و تا اصلاح نشود نمي توان انتظار برقراري عدالت و امنيت اجتماعي و تامين رضايت عمومي در وطن را داشت. از يك قانون خوب، اگر دستگاه سالمي نباشد كه ناقض، و فرد بي اعتنا به آن را كيفر دهد و سركوب كند كاري ساخته نخواهد بود و همانا سطوري خواهد بود در يك كتاب در قفسه اي دربسته. ريشه ديگر اين بيماري نداشتن دلسوز اقتصادي است. براي مثال: پس از افزايش درآمد ايران از نفت كه از سال 1352 هجري (1973 ميلادي) آغاز شد و جنگ اعراب و اسرائيل و تحريم نفتي عرب باعث آن بود، به جاي توجه به كشاورزي و صنايع مربوط به آن و خودكفا ساختن كشور از اين بابت، آمدند به بذل و بخشش پرداختند و به ولخرجي دست زدند؛ فروش دلارهاي نفتي را آزاد كردند، با هدف خودنمايي؛ به كشورهاي ديگر وام دادند، بازپرداخت وام برخي كشورها را بخشيدند و به زندگي لوكس روي آوردند و شكاف ميان فقير و غني را چنان عميق و عيان ساختند كه طبقه محروم از درآمد نفت، بپا خاست و تا به نتيجه نرسد آرام هم نخواهد گرفت. وقتي كه به مسئولان گفتند چرا چنين مي كنيد، نفت كه يك محصول دائمي نيست پاسخ دادند كه كويت و عربستان هم چنين مي كنند، ولي حساب نكردند كه جمعيت كويت يك پنجاهم ايران است. اگر مشكلي در صدور نفت ايران پيش آيد، با اين كشاورزي ناتوان نمي شود شكم مردم را سير كرد. قطع واردات محصولات صنعتي را ده سال هم مي شود تحمل كرد، ولي محصولات كشاورزي و خوراك مردم را به هيچوجه. به مسئولان گفتند كه درمعاملات سرمايه گذاري با خارجي بدانند كه اگر به منافع خارجي لطمه بخورد و تضمين ها عملي نشود بيم تحريم جهاني و بلوكه شدن همه سرمايه ايران وجود خواهد داشت كه توجه نكردند. ريشه سوم بيماري ايران «ساواك» است كه نتوانست مشكلات مردم را كشف و به موقع و بدون ملاحظات به گوش رئيس كشور، اعضاي دولت و مجلس برساند و به آنان اخطار دهد تا براي رفعشان اقدام كنند. ساواك (دستگاه اطلاعاتی وقت) تنها براي جاسوسي بر ضد مردم و دادن گزارش راست و دروغ و افزودن بر حجم پرونده هاي محرمانه اشخاص كه جز مشكل سازي و دشمن تراشي دردي را درمان نمي كند به وجود نيامده است. وظيفه آن جمع آوري اطلاعات است، در درجه اول اطلاعات مربوط به مشكلات مردم، نارضايي ها، خواستها و ناخواستها و رساندن اين اطلاعات به گوش مقامات مربوط است تا راه حل بيابند و پيش از اين كه دير شود مشكل را از ميان بردارند. اين سازمان (ساواك) با اين كاركنان (که واجد شرایط لازم نیستند) و تشكيلات ناقص و نيز وابستگي اش به كابينه و نداشتن استقلال كامل در امور خود نمي تواند در جهت تشخيص بيماري و پيشنهاد تجويز دارو، موثر باشد. كار اين سازمان در طول عمر خود شده است پرونده سازي و در نتيجه دردسرسازي براي مردم و دولت و ايجاد ناراضي و دشمن و دورساختن ميهندوستان و دلسوزان وطن از خدمت. فساد اداري و انجام امور از راههاي بوروكراتيك كه عمدتا از انتصابات غير اصولي مديران و روساي دواير و توصيه بازيها ناشي مي شود يك ريشه ديگر بيماري ايران است و ....

دو نامه سرگشاده حاوی راهکارهای اقتصاددانان ایران برای جلوگیری از بروز یک بحران اقتصادی در کشور که در پاییز 1397 انتشار یافتند

نيمه مهرماه 1397 (اکتبر 2018) پنجاه تَن از اقتصاددانان ايران در نامه ای سرگشاده با هدف خروج اقتصاد ایران از بحران پیشنهادهایی را مطرح کرده بودند. اینان نوشته بودند که اگر چاره جویی نشود ممکن است که با بروز یک فاجعه ملّی رو به رو شویم.
     38 تن از این اقتصاددانان قبلا و در نیمه اَمُرداد 1397 نامه تقریبا مشابهی را به دفتر رئیس جمهور فرستاده بودند.
    این اقتصاددانان در نامه اول خود، 20 راهکار پیشنهاد کرده بودند ازجمله پایان دادن به «رانت» و محدود کردن اقتصاد خصولتی (خصوصی ـ دولتی، مختلط) و بانک های وابسته به آن، پایان دادن به فساد اقتصادی و بوروکراسی، اصلاح مدیریت ها و وضعیت مالیاتی. آنان همچنین خواستار تغییر کُلّی در سیاست های وارداتی و عَرضه ارزها (پول های خارجی) شده بودند.
    اقتصاددانان در نامه دوم خود به بحران وقت نرخ ارزها و اثرات نامطلوب آن بر اقتصاد ایران و معیشت ایرانیان اشاره کرده و این رویدادها را «بازی خطرناک با نرخ ارزها» دانسته بودند که تداوم آن تبعاتی چون «تورم بالا و شاید 50 ـ 60 درصدی» و «رفتن نیمی از جمعیت به زیر خط فقر مطلق» خواهد داشت.
     اقتصاددانان در نامه دوم، 14 راهکار و بعضا متفاوت از 20 راهکار مندرج در نامه اول ارایه کرده بودند.

رییس پلیس تهران: افزایش «موبایل‌قاپی» به دلیل افزایش قیمت

ژنرال حسین رحیمی رییس پلیس تهران [رئیس وقت] بیستم مهرماه 1397 به خبرنگار ایلنا (یک خبرگزاری مستقر در تهران) گفت که به دلیل افزایش قیمت موبایل (سِلفون)، موبایل‌قاپی در ماه‌های اخیر افزایش داشته است.
وی گفته بود: متاسفانه به دلیل مشکلات اقتصادی و افزایش قیمت موبایل مراجعات شهروندان درباره «موبایل‌قاپی» به پلیس افزایش یافته است و برای مقابله با موبایل‌قاپی چندین طرح برای دستگیری سارقان به اجرا درآمده و اقدامات دیگری در شرف اجرا است.
ژنرال رحیمی خواسته بود که مردم هم مراقبت بیشتری در این زمینه داشته باشند. او در اين مصاحبه گفته بود که در مورد ایجاد مزاحمت های اتومبیلی برای بانوان به این مزاحمین اخطار داده است که این قبیل مزاحمت ها عمدتا در خیابانهای شمال شهر و در ساعت های شب دیده شده است.

افزایش مسافرت ایرانیان در سال 1398 به ترکیه ـ تا این زمان، 268 هزار از طریق سرمایه گذاری، مجوّز اقامت در ترکیه گرفته بودند!

ایلنا ـ 30 مهرماه 1398ـ کُد خبر 825540: مسعود بنابیان رئیس کمیسیون صنعت و معدن اتاق بازرگانی تبریز در گفت‌وشنودی با خبرنگار ما [ایلنا] اظهارداشت که در ششماه نخست سال 1398، سفر ایرانیان به ترکیه افزایش 45 درصدی (نسبت به مدت مشابه سال پیش) داشت و پیش بینی می شود که این روند ادامه داشته باشد، زیراکه با دلارِ حدودا 11 هزارتومانی؛ تفریحات، اقامت و خرید بویژه پوشاک در آن کشور ارزان‌تر از ایران است. نیاز نداشتن به ویزای ورود به ترکیه یکی دیگر از جاذبه های این مسافرت است. به طور مثال؛ هزینه اقامت یک شب در یک هتل 5 ستاره در تهران 800 هزار تومان است، در صورتی‌که همین کلاس هتل در استانبول 250 هزار تومان است. امروزه، هزینه سفر به جزیره کیش با سفر به استانبول تقریبا برابر است. نرخ دلار آمریکا حدود 11 هزارتومان است ولی در بازارهای ما، اجناس عملا با دلار 18 هزار تومانی تعیین قیمت می‌شوند. همچنین برخی شایعات حاکی از این دارد که دولت ترکیه با هدف کسب درآمد ارزی، برای تشویق و ترغیب ایرانیان به مسافرت به آن کشور به آژانس‌های مسافرتی سوبسید می‌دهد.
بنابیان در پاسخ به این پرسش خبرنگار که بحث خرید ملک و گرفتن اقامت تا چه اندازه بر روند این مسافرت ها تاثیر داشته است گفت: در یک سال و نیم اخیر که قانون دریافت اجازه اقامت در صورت خرید ملک در ترکیه به مبلغ حد اقل 250 هزار دلار و یا سپرده گذاری بانکی در حد یک میلیون دلار اجرایی شده است، نزدیک به 268 هزار نفر مجوّز اقامت ترکیه گرفته اند. این مجوّزِ اقامت شامل همه اعضای یک خانواده (زن و شوهر و فرزندان تحت تکفل) می شود. برپایه این محاسبه، در این مدت نزدیک به یک میلیارد و 500 میلیون دلار ارز از کشور خارج شده است. ولی کاهش اخیر ارزش برابری لیر ترکیه به همین اندازه به خریداران ایرانی ملک (خانه و ...) زیان وارد ساخته است. اقتصاد ترکیه با این درگیری ها، ثبات چندان ندارد.

نظریه یک اقتصاددان ایرانی: در شرایط کنونی، خوب است که موقتا توافق لغو ویزای مسافرت ایرانیان به ترکیه و سایر کشورهای نزدیک تعلیق شود

دوم آبان 1401 این نامه از یک ایرانی مقیم اروپا که نوشته است در ایران، علوم اجتماعی و در اروپا [بدون ذکر نام کشور] اقتصاد خوانده و 22 سال است که در این رشته کار می کند دریافت شد. او نوشته است:
     "دو بار و در دو سال متوالی مطلبی را که در این تاریخ آنلاین به نقل از ایلنا [مطلب بالا] درباره افزایش مسافرت هموطنان به ترکیه و بدست آوردن مجوز اقامت از طریق سرمایه گذاری درج شده است خواندم و همچنین چند گزارش در سال های اخیر در رسانه های اروپا در زمینه گسترش خرید مسکن و محل کسب و کار توسط ایرانیان در ترکیه تا بتوانند مجوز اقامت بگیرند.
    تعجب کردم که چرا دولت اقدام و یا دست کم اظهار نظر نکرده است تا از خروج ارز و نیروی انسانی به این صورت جلوگیری شود. راه جلوگیری آسان است؛ موقتا تعلیق «لغو ویزای رفت و آمد با ترکیه». این حذف ویزا موضوعی است مربوط به زمانی که ایران و ترکیه از اعضای اتحادیه نظامی سنتو بودند. پدرم که کارمند وزارت دارایی و پس از بازنشستگی کارمند اطاق بازرگانی بود می گفت که همین حذف ویزای مسافرت به ترکیه و چند کشور دیگر، در سال های پیش از انقلاب باعث هدر رفتن میلیاردها دلار کشور و نیز دهها برابر شدن خرید اتومبیل کارکرده از آلمان و سوار شدن بر آنها و عبور از چند کشور ازجمله ترکیه و آوردن به ایران و ایران را تبدیل به گورستان اتومبیل شدن کرده بود. اتومبیل کارکرده نیاز پی در پی به تعمیر و پارت دارد که هزینه اش بیش از قیمت اتومبیل نو است. نباید فریب این کلک مطبوعاتی خارجی ها را خورد که ورود با گذرنامه ایران به بیشتر کشورها نیاز به گرفتن قبلی ویزا دارد. این ضعف نیست، قوت است. مشکل ویزاگیری و وقتگیری آن، از ولخرجی ها و مسائل دیگر جلوگیری می کند. بهتر است که در این شرایط، دولت دست کم موقتا توافق لغو ویزا میان ایران و کشورهای همسایه و نزدیک مثلا ترکیه و گرجستان را تعلیق کند.
    نظر پدرم در این باره مرا به فکر بررسی این موضوع انداخت و مطالعات یک ساله من این نتیجه را بدست داد که لغو و یا تعلیق ویزای رفت و آمد به سود کشورهای لغو و یا تعلیق کننده آن است، نه کشورهای طرف دیگر که سود اقتصادی، سیاسی و اجتماعی از برقرار بودن آن می برند و ترکیه دهها سال پس از انحلال سنتو به همین جهت، توافق لغو ویزا با ایران را حفظ کرده است. با ادامه نبودن ویزا، هرکس گمان خواهد کرد که راه حل مسئله شخصی اش خروج از کشور است ـ با پول با هدف سرمایه گذاری و یا بدون پول به قصد پناهجویی که به اعتبار جهانی وطنش آسیب می زند. نبود ویزا همچنین برخی از افراد را به فکر می اندازد که به جای استفاده از مرخصی در تفریح گاههای وطن، به خارج [کشورهای بدون ویزا] بروند و ارز کشور را خرج کنند و نیز این کار باعث دلخوری، حسادت و همچشمی دیگران می شود و ....
    این موضوع را که موضوع کوچکی نیست برایتان نوشتم، درج کنید تا شاید مجلس شورای اسلامی و دولت [قوه مجریه] بررسی کنند که اگر در این شرایط به سود جامعه [ملّت] باشد موقتا توافق لغو ویزا را تعلیق کنند تا ارزهای کشور بی جهت خارج نشود، ولخرجی در مسافرت به خارج صورت نگیرد و هرکس که مشکلی دارد به فکر مهاجرت از طریق ترکیه بر نیاید.".

اديان و روحانيون

با فتواي امام محمد غزالي

23 اكتبر سال 1086 «يوسف ابن تشفين» رهبر المرابطون (بربرهاي مسلماني كه مراكش، الجزاير، صحراي غربي تا مزر غنا را در تصرف و بر حكام اسلامي اندلوس نظارت فائقه داشتند)، به اسپانيا لشكر كشيد و آلفونسو ششم پادشاه كاستيل را شكست داد.
وي سپس با دريافت فتوا از روحانيون ارشد آن زمان ازجمله امام محمد غزالي توسي اميران مسلمان مناطق اسپانيا (اندلوس) را هم كه راه اشرافيت در پيش گرفته و زندگي لوكس و تشريفات سلطنتي براي خود ساخته بودند سركوب و بركنار كرد و بار ديگر پرتغال را به متصرفات اسلامي بازگردانيد و لقب امير المسلمين گرفت. وي كه از طوارق بود شهرِ مراكش را در كشور مغرب و شهر الجزيره را در الجزاير بنا نهاد.

سينما

ديانا دورس

Diana Dors

    «ديانا دورسDiana Dors» بازيگر انگليسي فيلم هاي سينمايي 23 اكتبر 1931 به نام «ديانا فلاك» به دنيا آمد و چهارم ماه مي 1984 از بيماري سرطان درگذشت. زيبايي او که به اصرار مادرش وارد حرفه نمايش شده بود كمك كرد كه در اين حرفه شهرت يابد. خودماني رفتار كردن او در فيلم ها و به زبان عاميانه و گاهي به شوخي حرف زدنش سبب شد كه نتواند در هاليوودِ آمريكا باقي بماند و به انگلستان بازگشت.
     توليد كنندگان فيلم هاي سينمايي آمريكا در باره او گفته بودند كه ديانا كار بازي در فيلم را جدّي نمي گيرد و چون در آرزوي جايزه هنري نيست حس رقابت و انگيزه پيشرفت ندارد. ولي، كارگردانان انگليسي خلاف اين عقيده را داشتند.
     ديانا پس از خودكشي سومين شوهرش دچار اندوهي طولاني شده بود و با اين كه چند سال با داشتن سرطان به كار هنري ادامه داد نتوانست بيش از 53 سال زندگي كند.

در قلمرو دموکراسي

راهپيمايي وسيع زنان آمريکا در اکتبر 1915 براي به دست آوردن حق مشارکت در دمکراسي

23 اکتبر 1915 بيش از 25 تا 33 هزار زن آمريكايي كه درخواست به دست آوردن حق راي در انتخابات را داستند در خيابانهاي نيويورك راهپيمايي كردند و شعار دادند. اين، بزرگترين تظاهرات از اين دست تا آن زمان بشمار آمده است. زنان آمريكا بالاخره پس از اصلاح قانون اساسي اين كشور در 1920 تحت عنوان اصلاحيه 19 اين حق را به دست آورده اند.

راهپيمايي سال 1915 زنان آمريكايي در نيويورك

در قلمرو ادبيات

زادروز مولف «لاروس»، مردي که بدون چشمداشت، به بشريت خدمت کرد

Pierre Larousse

«پير لاروس Pierre Larousse» زبان شناس و دائرة المعارف نويس معروف فرانسه و مولف لاروس 23 اكتبر سال 1817 به دنيا آمد. وفات او در سوم ژانويه سال 1875 و براثر سکته مغزي ناشي از کار زياد اتفاق افتاد.
لاروس که پدرش يک آهنگر بود از آموزگاري مدرسه آغاز کرده بود، ولي با برنامه هاي درسي وقت و محتواي کتاب هاي درسي و حتي روش تدريس آن زمان موافقت نداشت و لذا درصدد کمک به آموزش عمومي برآمد؛ از راه انتشار فرهنگ لغت و دائره المعارف شامل تمامي معلومات مورد نياز بشر و تنظيم آن بر پايه رديف بندي واژه ها (ديکسيونر) و به اين کار همت گماشت و موفق شد که در تاريخ به عنوان يک خادم بشريت معرفي و توصيف شده است.

برنده جايزه نوبل شدن بوريس پاسترناك ـ راه مبارزه و بازتاب ضعف ها با کتاب ـ انتقاد از سياسي کاري داوران جوائز نوبل

Boris Pasternak

كميته جوايز نوبل 23 اكتبر 1958 داستان دکتر ژيواگو Doctor Zhivago کار بوريس پاسترناك Boris Pasternak داستان نگار و شاعر يهودي روسيه و مترجم تاليفات گوته، شيلر، د لا بارکا و شکسپير را برنده جايزه ادبي آن سال اعلام كرد. داستان «دكتر ژيواگو» اثر پاسترناك را قبلا از روسيه شوروي به شهر ميلان ايتاليا قاچاق کرده و در اروپا و آمريكا به زبان انگليسي چاپ و با تامين هزينه ترجمه و انتشار آن از سوي دولت هاي معيّن كه با شوروي رقابت داشتند در بسياري از كشورها از جمله ايران توزيع كرده بودند. داستان دکتر ژيواگو در روسيه ممنوع الانتشار بود. قبلا چند داستان و ترجمه از پاسترناک انتشار يافته بود که «خواهر من» و «زندگاني» معروف تر هستند. ماجراي دکتر ژيواگو بازتاب بخشي از وضعيت دوراني از 1905 تا جنگ جهاني دوم است. ترجمه داستان دکتر ژيواگو در سال 1957 در اروپا و آمريکا انتشار يافته بود.
     با اعلام نام پاسترناك به عنوان برنده جايزه ادبي آن سال، صداي اعتراض از گوشه و كنار بلند شد كه انگيزه كميته داوران، «سياسي» بوده، نه ادبي و تحت فشار برخي قدرت ها به اين اقدام زده است زيرا كه همين يك اثر از پاسترناك در خارج از شوروي انتشار يافته و [طبق مقررات جوائز] خود او هم درخواست بررسي تسليم نكرده و حاضر به قبول جايزه هم نشده و داستان او جز انتقاد از يك روش معمول در شوروي از نظر ادبي به مراتب ضعيف تر از ساير آثاري است كه به كميته داده شده بود.
     اين اعتراض ها راه را براي انتقاد از کميته جوائز نوبل بويژه جايزه صلح آن در سالهاي بعد هموار ساخت، به گونه اي كه در حال حاضر به جوائز ملي و جوائز بعضي بنيادهاي ديگر از جمله پوليتزر اهميت بيشتري داده مي شود؛ تا نوبل و ساير کشورها بويژه ملل غير متعهد زير فشارند تا به صورت گروهي جوايزي همتراز نوبل بنياد نهند.
    با وجود اين، داستان دکتر ژيواگو راهي را در جهان باز کرده است که ادامه دارد و آن روشنگري و انعکاس حقايق از طريق انتشار کتاب است. نويسنده کتاب، ملاحظات روزنامه ها و راديوتلويزيونها را ندارد زيراکه مستقل عمل مي کند و مدير و سهامدار و ... ندارد. کار پاسترناک را سولژنيتسين نويسنده ديگر شوروي دنبال کرد. به باور تاريخنگاران، کار اين دو نويسنده در فروپاشيده شدن نظام شوروي تاثير داشت. از آن پس دولتها مي کوشند که حتي الامکان نويسنده ناراضي نداشته باشند. با پيدايش «اي بو ک ها = کتابهاي الکترونيک» و تبلت ها (تابلت) هاي خواندن کتاب از راه دور، مخاطبان کتاب رو به افزايش هستند.
    پاسترناک که دهم فوريه 1890 در مسکو به دنيا آمده بود و مادرش يک هنرمند بود سي ام ماه مي 1960 از بيماري سرطان ريه درگذشت. وي به رغم انتقاد از نظام کمونيستي شوروي، تا پايان عمر در کوي نويسندگان روسيه زندگي مي کرد.

در دنياي تاريخ‌نگاري

به دانش «تاريخنگاري» خيانت نكرد و اعدام شد!

«بان كو» مورخ چيني كه با كمك پدر و خواهرش تاريخ سلسله منقرض شده «هان» را جمع آوري كرده بود 23 اكتبر سال 92 ميلادي در پي يك محاكمه كوتاه اعدام شد.
     وي متهم شده بود كه با بزرگ كردن بيش از واقع دودمان «هان» خواسته است به طور غير مستقيم دودمان سلطنتي تازه را بد جلوه دهد و تحقير كند.
     از «بان كو» خواسته شده بود كه براي رفع اتهام وارده به خود، كتابي هم در باره پادشاه تازه چين بنويسد كه «بان كو» اين پيشنهاد را رد كرده و گفته بود كه رويدادهاي جاري به دليل مشخص نبودن نتايج نهايي آنها و دشوار بودن كشف علل و انگيزه وقوعشان «تاريخ» محسوب نمي شوند و مورخان آينده بايد در باره آنها بنويسند نه مورخان هم عصر. مورخان هم عصر مي توانند براي آيندگان يادداشت بگذارند.
     اين استدلال علمي او نيز از سوي پادشاه حمل بر تنفر «بان كو» از خود شد و دستور محاكمه اش را به اتهام انزجار از حاكميت و دشمني و تحقير آن و سرپيچي از اراده سلطان وقت صادر كرد و پس از صدور حكم، دستور اجراي فوري آن را داد. «بان كو» اعدام شد، ولي «تاريخ سلسله هان» نوشته او باقي مانده و نام وي را زنده نگهداشته است. تاريخ سلسله «هان» نوشته «بان كو» يكي از كامل ترين تواريخ عهد باستان است.

در قلمرو رسانه‌ها

زادروز یک روزنامه نگار پُرکار ایران ـ مدير و سردبير روزنامه آنلاين «ساعت 24» ـ نظرات «جنان صفت» در حرفه روزنامه نگاری

Journalist M. S. Jenan Safat

امروز زادروز محمدصادق جنان صفت روزنامه نگار پُرکار معاصر ایران است که یکم آبان 1335 (23 اکتبر 1956) در تهران به دنیا آمده و درست در زادروز خود، در سال 1371 (23 اکتبر 1992) کار روزنامه نگاری را آغاز کرده است. وی که در رشته «اقتصادِ نظری» از دانشگاه فارغ التحصیل شده است پس از دیدن یک دوره روزنامه نگاری با تخصّص در اقتصادی نویسی بکار قلم پرداخته است. جنان صفت از آن دسته از روزنامه نگارانی بود که از سوی غلامحسین کرباسچی مؤسس «روزنامه همشهری» برای کار در این روزنامه [در آن زمان] در شرف تاسیس دستچین شده بودند.
    جنان صفت یکم آبان 1371 در روزنامه همشهری، گام به اطاق خبر گذارد و همچنانکه خواست او بود عضو میز گروه اقتصادی شد. جنان صفت که کار در همشهری را از شماره صِفر این روزنامه آغاز کرده بود 13 سال در آنجا و در همان میز اقتصادی قلم زد بگونه ای که نام او مترادف با گروه اقتصادی شده بود. وی با این تفکر که اقتصاد قوه محرّکه و عامل تحولات و روند تاریخ است در اندک مدتی در ردیف اقتصادی نویس های ایران قرار و در این زمینه طرف مشورت بوده است.
    جنان صفت در عین حال طرّاح گروه اقتصادی (بیزینس دِسک) روزنامه جامعه به سردبیری ماشاءالله شمس الواعظین بود و تا توقیف این روزنامه اصلاح طلب در آنجاهم در سمت معاون گروه اقتصادی فعالیت داشت. در روزنامه های خرداد و فتح دبیر گروه (میز) اقتصادی بود. در سال 1378در به راه اندازی روزنامه «هم میهن» به محمود صدری (سردبیر دور اول این روزنامهِ بسیار معتبر و معروف) کمک کرد و تا توقیف این روزنامه متعلق به غلامحسین کرباسچی، عضو شورای سردبیری آن بود. در سال 1385 محمود صدری سردبیر روزنامه کارگزاران، جنان صفت را به این روزنامه دعوت و عضو شورای سردبیری کرد. جنان صفت در روزنامه آزاد نیز دبیر خبر بود.
    جنان صفت همزنان با فعالیت قلمی در چند روزنامه، در سال 1383 روزنامه «جهان صنعت» را به کمک ناشر آن راه اندازی کرد و یک سال سردبیر آن بود. وی از شهریورماه 1388 سردبیر مجله «صنعت و توسعه» به مدیریت دکتر اسحق جهانگیری شد.
    جنان صفتِ پُرکار و عاشق حرفه روزنامه نگاری همزمان با فعالیت در آن همه نشریه، در مهرماه 1381 برای راه اندازی روزنامه «دنیای اقتصاد» دعوت شد و کمک بسيار کرد و عضو شوراي سردبيري اين روزنامه شد.
    ایجاد صفحه های «اقتصاد سیاسی» در روزنامه پُرپرستیژ «هم میهن» و «اندیشه اقتصادی» در روزنامه «دنیای اقتصاد» از ابتکارات ژورنالیستی جنان صفت است که روزنامه های دیگر از آن اقتباس کرده اند.
    با این تجربه طولانی، نظرات جنان صفت درباره حرفه روزنامه نگاری و روزنامه های تهران حائز اهمیت است. وی نگران انحصار آگهی های دولتی و شرکت های وابسته به دولت است که نشریات غیر دولتی را در مضیقه مالی قرار می دهد. او می گوید که نبود تداوم آموزش روزنامه نگاری به خبرنگاران [آموزش ضمن کار] به کُلّی نویسی روزنامه ها منجر شده است حال آنکه مخاطب جزئیات را می خواهد ـ کلیّات را از خبرگزاری ها و وبسایت ها به دست می آورد. اصلاح و نوسازی امرِ توزیع نشریات باید در اولویّت باشد و سرلوحه برنامه های وزارت ارشاد قرارگیرد. در کشورهای پیشرفته، توزیع مجله ها عمدتا در سوپر مارکت ها و دراگ استورها صورت می گیرد و این قبیل فروشگاهها تا جایگاهِ ویژه فروش مجله اختصاص ندهند پروانه کار دریافت نمی کنند. فروش مجله در کیوسک ها جاگیر است و در کمتر کشوری دیده شده است. جنان صفت همچنین موافق حمایت مالی مستقیم دولت به نشریات نیست و کمکی به بهبود محتوا نمی کند. او می گوید که دادن نشریه یک کسب و کار است و اگر محتوا و محصول مرغوب نباشد خریدار (مخاطب) نخواهد داشت و مجبور به توقف انتشار و یا ارتقاء محتوا می شود و این یک اصل اقتصادی است. وی با روش رسانه های کشورهای صنعتی که برخی اخبار واصله را به صورت آگهی بدون شماره چاپ می کنند مخالفت ندارد. این نوع آگهی که در ایرانِ پیش از انقلاب نیز مرسوم بود به «خبر پولی» معروف است. در این کشورها، اخبار ارسالی کم مخاطب که دهنده خبر از انتشار آن متنفع می شود باید پولی باشد.
    جنان صفت با توجه به آنلاين خوان شدن مخاطبان، چند سال است که يک روزنامه آنلاين خبري ـ تحليلي به نام ساعت 24(saat24.news) داير کرده است. اين آنلاين تقريبا همه اخبار روز را پوشش مي دهد و يک آنلاين خبري تحليلي بزرگ به زبان فارسي است (تلفن 44077839 تهران).

سريع ترين کاريکاتوريست ايران ـ اهميت کاريکاتور ـ کانادا اقامتگاه اهل قلم

جمال رحمتي

يکم آبان 1351 (13 اکتبر 1972) زادروز جمال رحمتي از کاريکاتوريست هاي معاصر ايران است. کاريکاتورهاي او عمدتا خبري و بعضا سياسي در بسياري از روزنامه هاي تهران چاپ شده است. خريدار کاريکاتورهای رحمتي عمدتا روزنامه هاي اصطلاحا «اصلاح طلب» تهران بوده اند؛ از جمله هم ميهن، جامعه، نشاط و ... . کاريکاتورهاي رحمتي از سال 1390 (2011 ميلادي) وسيعا در روزنامه اعتماد چاپ شده اند. دکتر بهروز بهزادي سردبير اعتماد و چند سردبير ديگر متفقا گفته اند که رحمتي سريع ترين کاريکاتوريست ايران امروز است و پس از دريافت سوژه حتي مي تواند ظرف چند دقيقه کاريکاتور مورد نظر را ترسيم کند. در قرن 21، کاريکاتور (طنز تصويري ـ ابراز نظر از این طریق) يکي از بخشهاي پُر مخاطب روزنامه ها است. کتاب هاي منحصرا کاريکاتور (کاريکاتور به جاي نوشته) در دهه هاي اخير تيراژ ميليوني داشته اند.
جمال رحمتي را در رديف احمد سخاورز و نيک آهنگ کوثر (هر دو مقيم کشور کانادا) و ... به شمار مي آورند. کانادا تنها کشور جهان است که روزنامه نگار، نويسنده و هنرمند بودن را در رديف شرايط مهاجرت قرار داده و برآورد شده است که اين کشور در آينده اي نزديک اقامتگاه روشنفکران و نويسندگان جهان خواهد بود. کنفدراسیون کانادا که از نظر وسعت دومين کشور جهان (پس از فدراسيون روسيه) است همچنين تنها کشور به معناي واقعي کلمه «چندين فرهنگي» جهان بشمار آورده شده است.

جمال رحمتي قبلا اين کاريکاتور را از مؤلف اين تاريخ آنلاين (نوشيروان کيهاني زاده) به مناسبت نقل يکي از مطالب تاريخ در روزنامه کشيده بود

قتل شش روزنامه نگار در يك شهر روسيه؛ روزنامه نگاراني که برضد غارت اموال عمومي نوشته بودند!

والري ايوانف

اکتبر 2015 از قتل «والري ايوانف Valery Ivanov» روزنامه نگار روس و ناشر «تولياتي ريويو» 13 سال گذشت. او تنها قرباني اوضاع پس از فروپاشي شوروي و تنها روزنامه نگاري نبود كه در شهر صنعتي و مركز كارخانه هاي اتومبيلسازي منطقه ولگا به دست مافياي روس كشته شده بود. در شهر تولياتي كه تا مسكو صدها كيلو متر فاصله دارد و به نام دبير كل پيشين حزب كمونيست ايتاليا تجديد نام شده است از سال 1995 تا 2002 شش روزنامه نگار جان خود را بر سر افشاگري فساد گذارده بودند ـ فسادي كه زاييده ادغام سياست، كسب و كار، و مافيا در روسيهِ پس از انحلال شوروي بود. از سال 2000 تا 2003 در روسيه 13 روزنامه نگار منتقد اين اوضاع جان خود را از دست دادند. هدف از ترور آنان عمدتا اين بود كه نه تنها سد راه ادامه فساد نباشند، بلكه روزنامه نگار ديگري پيدا نشود كه مثلا بنويسد: شماري در روسيه اموال عمومي را كه محصول 70 سال سوسياليسم، و متعلق به همه مردم اند دارند غارت مي كنند و با ثروتي كه به هم زده اند وزير و وكيل و ... تعيين مي كنند و به اين وسيله باقي مي مانند و مابقي روس ها را بمانند دوران «سِرفدُم» استثمار مي كنند.
سطور بالا خلاصه اي بود از آن چه كه 17 اكتبر 2003 بر سر گور «والري ايوانف» به مناسبت يکمين سالگرد قتل وي بيان شد و روزنامه ها از جمله نيويورك تايمز به آن اشاره داشتند. قتل ايوانف، آخرين ترور روزنامه نگاران اينوستيگيتيو روسيه که از 1991 آغاز شده است نبود. طبق برخي آمار شمار اين ترورها به دهها مورد رسيده است. روزنامه نگار حرفه اي، يک خادم وطن و بشريت خوانده شده است.

ساير ملل

انفجارهاي انتحاريِ همزمانِ قرارگاههاي نظاميان آمريکايي و فرانسوي در بيروت که 299 کشته، تلفات داشت ـ آغاز دوران انفجارهاي انتحاري

قرارگاه نظاميان اعزامي رونالد ريگن رئيس جمهوري وقت آمريكا به لبنان که در منطقه فرودگاه بيروت واقع بود ساعت 6 و 20 بامداد 23 اكتبر 1983 منفجر شد و بر اثر فروريختن اين ساختمانِ چهار طبقه، 241 نظامي و عمدتا مورين (Marines کماندو دريا بُرد) كشته شدند. در آن سپيده دم، راننده يك وانت مرسدس بنز پُر از مواد منفجره با عبور از ورودي قرارگاه و کوبيدن خودرو خود به محل «لابي» ساختمان، اين انفجار را به وجود آورده بود. اين وانت نسبتا بزرگ علاوه بر راننده، يک سرنشين ديگر هم داشت. برآورد شده است که اين مواد، قدرت انفجاري برابر با شش هزار کيلوگرم «تي ان تي» داشت.
    دو دقيقه پس از اين رويداد، انفجار مشابهي در قرارگاه نظاميان اعزامي فرانسه در گوشه ديگري از شهر بيروت روي داد كه باعث مرگ 58 تن شد. اين دو رويداد باعث شد که رونالد ريگن تصميم به انتقال نظاميان آمريکايي به ناوهاي اين کشور بگيرد که در آبهاي لبنان متوقف بودند.
     مورخان نوشته اند که با اين دو رويداد، جهان وارد دوران انفجارهاي انتحاري شده است و بنابراين، رويدادهاي 23 اکتبر 1983 بيروت فصل تازه اي از مبارزه خشونت آميز را در تاريخ عمومي بازکرده است ـ فصلي که هر روز مطلب و عکس تازه اي بر آن افزوده مي شود.
    به نوشته مورخان، قدرت انفجاري موادي که در وانت حمل مي شد برابر 6 هزار کيلو گرم «تي ان تي» بود. راننده اين وانت پس از عبور از بلوکهاي سيماني، و سيمهاي خاردار آن را به ساختمان قرارگاه نظاميان آمريکايي کوبيده بود. در آن لحظه، تنها خلبان يک هلي کوپتر آمريکايي شاهد اين صحنه بود و از بالا، حرکت وانت را به گرد ساختمان و پارکينگ آن دنبال مي کرد.

ساختمان قرارگاه پس از انفجار به اين صورت درآمده بود

معمار پشت پرده سياست سختگيرانه آمريكا در چند دهه، و فروپاشي شوروي از درون

Paul H.Nitze

«پال نيتسهPaul H. Nitze» يكي از معماران سياست سختگيرانه آمريكا نسبت به شوروي و كشورهاي رقيب و غير دوست 19 اكتبر 2004 در 97 سالگي درگذشت. وي دهها سال بدون اين كه «رسما» سمتي داشته باشد در حد يك وزير و مشاور ارشد به هشت رئيس جمهوري آمريكا در تنظيم و اداره سياست خارجي اين كشور كمك كرد و در حقيقت گرداننده امور در پشت صحنه، و مردي بسيار متنفذ و موثر بود كه مي كوشيد كمتر در انظار ديده و در مصاحبه ها شنيده شود. گفته شده است وي بود كه در نيمه قرن بيستم موضوع ايجاد «اطاق فكر = انديشکده» و نيز «نشست مشترك كارشناسان و استادان» هر رشته را در جوار دفتر رئيس كشور و هر مدير ارشد ديگر مطرح ساخت كه پذيرفته شده و اينك در برخي از كشورها مورد توجه است.
    پال گفته بود كه درباره اين اطاق ها و نشست ها نبايد تبليغ شود، بايد تا حدي نامرئي باشند تا اعضايشان تحت نفوذ صاحبان منافع قرار نگيرند و تلقين نشوند.
     «نيتسه» آلماني تبار انستيتوهاي مطالعات استراتژيك و تحقيقات سياسي، اجتماعي و اقتصادي پيشرفته متعدد ازجمله مدرسه مطالعات بين المللي پيشرفتهِ دانشگاه جانز هاپكينز را تاسيس كرده است كه براي آمريكا مطالعه و تفكر كنند و پيشنهاد دهند. انستيتوي فارين پاليسي (سياست خارجي) نيز از موسساتي است كه او آن را به وجود آورده است.
    نيتسه بود كه كارتر را مجبور به خروج از قرارداد سالت ـ 2 كرد. وي از ماجراي ورود نيروهاي شوروي به افغانستان استفاده كرد و به كارتر توصيه كرد كه آن را بهانه قرار دهد و از سالت 2 خارج شود. نيتسه عقيده داشت كه قراردادهايي نظير سالت باعث خواهند شد كه هزينه نظامي مسكو كاهش يابد و سران كرملين به مسائل داخلي و رفاه توجه كنند و نظام سوسياليستي شوروي تثبيت شود و در جهان الگو قرار گيرد. ريگن بيش از ساير سران آمريكا از نيتسه حرف شنوي داشت. وي به ريگن گفته بود كه قرارداد خارج ساختن موشكهاي بُرد متوسط دو كشور از اروپاي مركزي به سود آمريكاست و اورا ترغيب به امضاي چنين موافقتنامه اي با شوروي كرده بود.
    نيتسه از سال 1950 كار برنامه ريزي براي محاصره شوروي را آغاز كرده بود. توصيه او اين بود كه شوروي از درون بايد فرو بپاشد زيرا در صورت وقوع جنگ، جهان از ميان خواهد رفت و در يك جنگ اتمي چيزي باقي نخواهد ماند و سياست فروپاشي شوروي از درون كه طراح آن «نيتسه» بود در اواخر سال 1991 به همان نتيجه اي رسيد كه او مراحل آن را در نظر گرفته بود.
     نيتسه در دهه 1970 پيش بيني كرده بود كه به مرور زمان از ميزان تعصب رهبران شوروي به كمونيسم كاسته خواسته خواهد شد و حاضر به قرباني كردن برخي از اصول آن در هر سازشي خواهند شد. لذا فعلا بايد كاري كرد كه از پرداختن به تامين رفاه مردم بازمانند و متوجه امور فرعي و وقت گير و بي نتيجه شوند. رفاه مردم از ميزان ناراضيان داخلي خواهد کاست و اميدي به فروپاشي از درون باقي نخواهد گذارد.

چني و رامسفلد سياست خارجي دولت جورج بوش را برنامه ريزي مي کردند، نَه خود او

Lawrence Wilkerson

به گزارش 22 اكتبر 2005 آژانس فرانس پرس، لارنس ويلكرسونL. Wilkerson (يك سرهنگ بازنشسته) و رئيس دفتر ژنرال پاول در طول تصدي وزارت امور خارجه آمريكا در آخرين جلسه فاروم سياست خارجي كه در محل بنياد آمريكاي نوين تشكيل شده بود گفته بود كه جورج دبليو بوش به جزئيات سياست خارجي توجه ندارد [نداشت] و رامسفلد [وزیر دفاع وقت] و چني [معاون بوش] رئوس سياست خارجي آمريكا را بر پايه منافع اصحاب سرمايه و كمپاني هاي اين كشور تنظيم مي كنند [می کردند] و تصرف عراق محصول كار اين كانون دو نفره است [بود]. نگاه اين دو (رامسفلد و چنی] به كره شمالي و ايران هم به همين گونه است [بود].
ويلكرسون 16 سال از همكاران نزديك ژنرال پاول بود. از اظهارات ويلكرسون چنين نتيجه گرفته شده است كه بانو رايس وزير امور خارجه (در دور دوم رياست جمهوري جورج دبلیو بوش) نقشي عمده در برنامه ريزي سياست خارجي آمريكا نداشت.

«پليم گيت» ـ دو مقام کاخ سفيد متهم شدند که با نقض قانون، يک بانوي عضو عمليات محرمانه «سيا» را لو داده بودند

Valerie Plame در کنگره آمريکا به پرسشهاي قانونگزاران پاسخ مي دهد

    22 اكتبر 2005 در حالي كه «لويس ليبيLibbY»، يك مقام ديگر كاخ سفيد واشنگتن متهم به «لو دادن» والري پليم Valerie Plameجاسوسه سيا شده بود، شبكه هاي تلويزيوني آمريكا براي نخستين بار عكس اين بانو را پخش كردند. در آن زمان «لویس ليبي» رئيس دفتر ديك چني معاون رئيس جمهوري آمريكابود. قبل از او، «كارل رو» از مشاوران جورج بوش متهم به افشاء نام «والري پليم» شده بود.
     طبق پرونده اي كه در دستگاه قضايي آمريكا در دست بررسي بود و دو روزنامه نگار و دو مقام ارشد كاخ سفيد تحت تعقيب قرار گرفته بودند، در پي تكذيب اتهام خريد اورانيوم از سوي صدام حسين از کشور نيژر توسط جوزف ويلسون شوهر والري كه يك ديپلمات وزارت امور خارجه آمريكا بود و مامور رسيدگي به آن معامله احتمالي شده بود، مقامات كاخ سفيد از راه انتقام گيري از او، نام و شغل زنش ـ والري را به عنوان يک مدير عمليات محرمانه سيا فاش ساخته بودند كه به همين صورت در روزنامه ها انتشار يافته بود. افشاي نام مأمور اطلاعاتي آمريکا از سوي هرمقام، طبق قانون تاسيس «سيا» عملي غير قانوني بوده است.
    رسيدگي در اين زمينه كه به «پليم گيت» معروف شده است، با وجود محکوميت يافتن «لويس ليبي» و از دست دادن مقام خود ادامه يافت.
     جورج دبليو بوش رئيس جمهوری وقت آمريکا با استفاده از اختيارات قانوني خود مجازات «ليبي» را تخفيف داد که باعث انتقادهاي متعدد شد. اصحاب نظر بر اين عقيده بودند که بعدا و در زمان مقتضي حقايق بيشتري در اين زمينه منتشر خواهد شد؛ مخصوصا که گمان مي رود که بانو والري قضيه را دنبال کند، زيرا که با افشاء نام و سمت، وي شغل خود را از دست داده و از اين بابت دچار زيان شده است.
    بانو والري که به کنگره آمريکا براي اداي توضيح احضار شده بود گفته بود که به مدت 5 سال بر عمليات محرمانه سيا در عراق نظارت داشت، ولي کار او ارتباط به ماموريت شوهرش نداشته و نبايد قرباني حقيقت گويي شوهرش مي شد که گزارش کرده بود؛ معامله اورانيوم ميان عراق و نيژر صورت نگرفته است.

يك نمونه از ترس آمريكايي ها از آنفلوآنزاي مرغي در اکتبر 2005

Luisa Conlan

    اخبار مربوط به گسترش آنفلوآنزاي مرغي در اروپا و آمريكاي لاتين كه منشا آن آسيا بود، در نيمه دوم اكتبر 2005 باعث نگراني آمريكاييان از اين بابت شده بود.
    22 اكتبر 2005 شبكه «سي بي اس» در اخبار مشروح خود گفت كه وجود آنفلوآنزاي مرغي در كرواسي و انگلستان هم تاييد و در آمريكاي لاتين مرزهاي پنج كشور منطقهِ «آندز» بسته شده بود. در انگلستان اين بيماري در طوطي هايي كه از آمريكاي لاتين وارد شده بودند مشاهده شده و در كرواسي لاشهِ شماري قويِ مهاجر كه از اين بيماري مرده بودند به دست آمده بود.
    در آن زمان، ترس آمريكايي ها از اين بيماري به قدري بود كه فروش و خوردن مرغ را به حداقل رسانيده و هركس با يك عطسه گمان مي بُرد كه به آنفلوآنزاي مرغي دچار شده است.
    اين شبكه تلویزیونی سپس با Luisa Conlan لوئيسا كانلن (عكس بالا) كه به فرانسه سفر كرده و در بازگشت به آمريكا دچار علائم سرماخوردگي شده و نيمه شب از ترس ابتلاء به آنفلوآنزاي مرغي و انتقال اين بيماري (H5N1) از فرانسه به آمريكا، به اورژانس بيمارستان رفته بود مصاحبه كرد. پزشكان بيمارستان كه نخست اين موضوع را به مركز پيشگيري از بيماري هاي واگير گزارش كرده بودند بعدا اعلام داشتند كه بيماري بانو لوئيسا سرماخوردگي عادي بود ولي نگراني او، امري قابل درک بوده است.

تاريخ از نگاهي به تصوير

بخشی از صفحات اول روزنامه اطلاعات شماره های یکم آبان 1357، 1347 و 1337 ـ که روایت از وضعیت روز مي کنند

    شماره يکم آبان 1357 (سال انقلاب):

بخشي از بالاي صفحه اول روزنامه اطلاعات ـ شماره يکم آبان 1347

صفحه اول روزنامه اطلاعات ـ شماره يکم آبان 1337

برخي ديگر از رويدادهاي 23 اكتبر

1021: سلطان محمود غزنوي تصرف كشمير را تكميل كرد. وي قبلا مناطق غربي هندوستان (پاكستان امروز) را تصرف كرده بود.

1945: (دوم آبان 1324) در این روز مجلس شورای ملّی تمایل خود را به نخست وزیر شدن ابراهیم حکیمی (حکیم الملک) ابراز داشت که همان روز، فرمان نخست وزیری وی صادر شد. ایران در آن زمان، حکومت پارلمانی داشت و انتخاب رئیس دولت (رئیس قوه مجریه) از اختیارات پارلمان بود. سه روز پیش از ابراز تمایل مجلس به نخست وزیرشدن حکیمی، محسن صدر (صدرالاشراف) از نخست وزیری کناره گیری کرده بود.

1950:

دکتر محمدحسین لقمان ادهم پایه گذار آموزش پزشکی نوین در ایران و نخستین رئیس دانشکده پزشکی تهران در 71 سالگی در این شهر درگذشت. دولت بپاس خدمات او به کشور، بیمارستان سیصد تختخوابی خود واقع در جنوب باغشاه (پادگان حرّ ) ـ خیابان مخصوص را به نام او «بیمارستان لقمان الدوله» نامگذاری کرد. دکتر لقمان ادهم در 1258 هجری خورشیدی در تبریز به دنیا آمده بود و در فرانسه پزشکی خوانده بود.

1944: ارتش سرخ (ارتش شوروي) در تعقيب نيروهاي آلمان در اين روز وارد مجارستان شد.

1952: در پی تصویب کاهش دوره سنای ایران از 4 سال به 2 در مجلس شورای ملّی، در این روز سناتورها به صورت گروهی عازم مجلس در بهارستان شدند تا بخواهند مصوّبه را مشمول دوره های بعدی سنا کند، نَه دوره جاری و استدلال کنند که «قانون عطف بماسبق نمی شود» و دوره جاری سنا را نمی تواند شامل شود که آنان را به ساختمان مجلس راه ندادند. سناتورها به خانه «نظام مافی» رفتند و در آنجا اعلامیه امضاء کردند که باید دوره جاری خود را تمام کنند، ولی مجلس و دولت مصدق نپذیرفتند و مجلس یک مصوّبه دیگر صادر کرد که آن دوره سنا هم مشمول مصوّبه قبلی است و شاه وادار به امضای آن شد و آن دوره سنا منحل گردید. روز بعد (سوم آبان 1331) روزنامه های هوادار دولت ازجمله روزنامه باختر امروز سناتورهای وقت را مُشتی قدیمی و عامل انگلیس خواندند.

1954: چهار دولت فاتح جنگ جهاني دوم موافقت كردند كه به حالت اشغال نظامي آلمان پايان دهند و با حفظ نيروهاي خود در دو قسمت آلمان در امور دو آلمان مداخله نكنند. نيروهاي نظامي آمريکا، انگلستان و فرانسه بعدا به نام «ناتو» در آلمان غربي و نظاميان شوروي تحت نام پيمان ورشو در آلمان شرقي ماندگار شدند که پس از فروپاشي شوروي و تامين وحدت آلمان، نظاميان روسيه به تصميم يلتسين از آلمان خارج شدند که بزرگترين باخت روسيه خوانده شده بود اما نيروهاي نظامي آمريکا همچنان در آنجا مانده اند!.

1955: اکثريت مردم سارلند Saarland که پس از جنگ جهاني دوم در کنترل فرانسه قرار گرفته بود در يک رفراندم راي به الحاق به آلمان دادند. اين منطقه آلماني يک بار هم بدست ناپلئون از آلمان جدا شده بود و بارديگر طبق قراردادهاي پايان جنگ جهاني اول.

1956: برخي از مجارستاني ها بر ضد استالينيسم و ادامه استقرار نيروهاي شوروي در آن کشور ــ نه سوسياليسم ــ بپاخاستند. اين قيام كه از سي ام اكتبر با ورود تانك هاي شوروي به خيابانها سركوب شد در پي مخالفت شوروي با عقايد «ايمر ناگي» نخست وزير مجارستان كه دَم از «دمكراسيِ سوسياليستي» زده بود آغاز شد. سران شوروي «دمكراسي سوسياليستي» را يك ميان بُر به سوي كاپيتاليسم خوانده بودند. اين واقعه همزمان با بحران آبراه سوئز روي داده بود.

گوشه از تظاهرات مجارستاني ها در شهر بوداپِست در اين روز

1956: براي نخستين بار به جاي فيلم، شبكه هاي تلويزيوني آمريكا كاسِت ويديويي مغناطيسي براي تهيه برنامه هاي خود بكار بردند.

2004: در سن دياگو (جنوب كاليفرنيا) تني چند از افراد خانواده نظاميان به شبكه سي بي اس گفتند كه دريافتي ماهانه نظاميان كافي نيست و متوسط آن با اين گراني ها يكهزار و يكصد دلار است و بعضي اوقات آنان مجبور مي شوند از «فود لاكِر» هاي پايگاه، مواد غذايي رايگان دريافت دارند.

2011: يک زمين لرزه شديد، 582 را در منطقه وان در جنوب شرقي ترکيه کشت و صدها تن ديگر را مجروخ ساخت.

کارنامک نوشيروان (خاطره ای از مولف)

تاريخ در امروز (23 اکتبر = يکم آبان) به قلم مولف اين تاريخ آنلاين مندرج در صفخه ششم روزنامه اطلاعات - یکم آبان 1357

نامه به مولف

یک مخاطب که در پاییز 1397 از ایران دیده کرده بود؛ قیمت ها دو ـ سه برابر، پسته کیلویی 180 هزار تومان و بلیت آمد و رفت به آمریکا 14 میلیون تومان

نامه ای که درج آن در زیر آمده است نهم اکتبر 2018 = 17 مِهر 1397 به دفتر دو رسانه فارسی زبان در لس آنجلس ارسال شده بود که نسخه ای از آن نیز از طریق پُست، 22 اکتبر به دبیرخانه «تاریخ آنلاین ایرانیان» واصل شد که چند پاراگراف از آن در اینجا عینا نقل می شود:

"یک بانوی بازنشسته دولت ایران هستم که از چهار سال پیش در خانه دخترم در کالیفرنیا زندگی می کنم. دریافتی من از دولت ایران بابت بازنشستگی، با اضافات امسال، سالانه حدود 27 میلیون تومان است. تا 3 ـ 4 ماه پیش، این پول هزینه بنزین، دارو، سلمانی، لباس و خُرده خرجی های مرا در آمریکا کفاف می کرد. مَسکن، خورد و خوراک را دخترم تأمین می کند. هر سال یک بار به ایران می روم و تا امسال، هر سال با 5 ـ 6 هزار دلار بر می گشتم. ولی امسال وضعیت خاصی دیدم. این وضعیت را ظاهرا از زمان اجرای مرحله اول تحریم ها [تحریم های آمریکا] برقرار کرده اند. بعضی می گویند که سیاست دولت است و از فرصت استفاده کرده [است]. 15 شهریور 97 [1397] رفتم [به ایران رفتم] و 15 مهر برگشتم. قیمت ها جز بنزین دو ـ سه برابر شده است و کار مردم شده است امساک. می گویند دولت قیمت بنزین را که برایش بیشتر تمام می شود ثابت نگهداشته تا اعتراض اتومبیلی نشود. بلیت رفت و برگشت آمریکا که قبلا سه میلیون و دویست ـ سیصد هزار تومان بود شده است 14 میلیون تومان و به همین نسبت بلیت پروازهای داخله و من نتوانستم جز به نوشهر و قزوین به جای دیگر بروم، با اتوبوس. پسته که سال گذشته هر کیلو 40 تا 50 هزار تومان بود شده است هرکیلو 180 تا 200 هزار تومان. قیمت خانه، یک و نیم تا دو برابر شده و خریدار نیست و به همین نسبت اجاره ها. از من بابت کرایه تاکسی از فرودگاه امام تا خانه خواهرم در خیابان نواب شمالی 110 هزار تومان گرفتند که قبلا خیلی کمتر بود. این گرانی مردم را خسیس هم کرده است. هرکس که پول داشته سکه طلا و اتومبیل و امثال آنها خریده و یا ثبت نام کرده تا بخرد به امید اینکه روزی گران شود و یا ارزش پولشان کم نشود. می گویند که تورم از 20 درصد بالاتر است. مردم به بانک ها اعتماد چندان ندارند. به نوشهر به دیدن یک فامیل رفتم گفت که مردم از نقاط دیگر کشور آمده و اینجا و در نقاط ساحلی دیگر آپارتمان می خرند تا پولشان ارزش خودرا از دست ندهد. گفتم مگر نمی دانند که در سال های 1354 تا 1356 هم آمدند و خریدند و پس از انقلاب، محلی ها آنها را از دستشان گرفتند و تصاحب کردند. بروند در شهر خودشان بخرند. در هرجا که مهمان بودم، در هر نقطه تلویزیون ماهواره ای نگاه می کردند. اسم بی بی سی را گذاشته اند تلویزیون ... و نگاه نمی کنند. تلویزیون صدای آمریکا و رادیو فردا را که توأمان هستند زیاد دوست ندارند و می گویند که بخش نگاهی به مطبوعات ایران را باید حذف کند که تبلیغ برای دولت است. اخبار مطبوعات تهران همه اش بازی است و درست نمی نویسند و یا متعلق به دولت هستند و یا نمایندگان مجلس و اصحاب قدرت. صدای آمریکا باید این بخش را از برنامه های خود حذف کند. ... . روزنامه های تهران که مردم فقط تیترهایشان را می بینند که روی پیاده رو قرار داده می شوند. درست یادم نیست، روز یکشنبه و یا دوشنبه هفته اول مهر بود که تیتر زده بودند دلار [که قبلا 16 ـ 17 هزار تومان شده بود] درهم شکست، فرو پاشید و .... به خیابان فردوسی دویدم تا با بقیه پولم چند صد دلار بخرم، که دیدم از ارزان شدن ارزها خبری نبود. نه می خریدند و نه می فروختند. عده ای جمع شده بودند که مصنوعا شلوغی را نشان دهند و شاید هم مامور ... بودند. 4 ساعت بالا و پایین رفتم تا از یک صرافی، ششصد دلار و هر دلار 15 هزار و هفتصد تومان خریدم و با همین مختصر پول به آمریکا برگشتم. عوارض خروج برای بار اول در هرسال شده است 240 هزار تومان و برای دفعات بعدی بیشتر. در بانک بودم که مشتریان به یکدیگر می گفتند حواس ات به جیب و کیف ات پس از خارج شدن از بانک باشد، موتوری ها [موتوسیکلت سوارها] قاپ می زنند، قاپ زنها زیاد شده اند و .... اتفاقا از بانک که بیرون آمدم، در پیاده رو یک موتوری موبایل خانمی را که داشت با آن تلفنی صحبت می کرد قاپید و دررفت. چون پولی در بساط نداشتم از دوست خواهر زاده ام خواستم با اتومبیلش مرا به فرودگاه برساند. در فرودگاه همه چیز آرام بود و برخلاف گذشته از جمعیت زیاد و صف خبری نبود.

مطالعه اين سايت و نقل مطالب آن با ذكر ماخذ (نشاني کامل سايت و نام مولف آن) آزاد است، مگر براي روزنامه هاي متعلق به دولت و دستگاههاي دولتي؛ زيرا كه مولف اين سايت اكيدا «روزنامه نگاري» را كار دولت نمي داند. روزنامه عمومي به عنوان قوه چهارم دمكراسي بايد كاملا مستقل از دولت و سازمانهاي عمومي باشد تا بتواند رسالت شريف خود را به انجام برساند.

تماس با مولف:

editor (a) iranianshistoryonthisday.com
n.keihanizadeh (a) gmail.com